Hoe ‘The Champ’ Pieter de Jongh wil profiteren van zijn nieuwe cultstatus

‘Je zou zeggen persiflage, maar ik geloof toch dat dit echt is’, tweette Jeroen Grueter, commentator bij NOS Studio Sport, maandagmiddag naar zijn ruim 26 duizend volgers op Twitter. In zijn bericht zat een tweet verpakt van ZiFM Sport uit Zimbabwe, uit maart 2020, met daarin een filmpje waarin de Nederlandse voetbaltrainer Pieter de Jongh, in het filmbijschrift Hendrik de Jongh genoemd, een interview geeft. Kijk:

Behalve de man die 'respect the skills' keer op keer herhaalde, hebben wij zelden een wonderlijker kerel gezien dan trainer Pieter de Jongh in deze video. Met een bezweet, rood aangelopen hoofd spreekt hij Zimbabwaanse journalisten toe na het winnen van de Super Cup in Zimbabwe met zijn club FC Platinum: “I am hier to win cups. Dis is de furst en d’r komme d’r nog more.” En als een van de journalisten hem een vraagt stelt: “I hur nie what you say. I can not answer give als je not clear English spiek”.

Het filmpje fascineert me mateloos. Het Nederlands-Engels, maar ook het oneindige, zelfs obscene zelfvertrouwen waarmee De Jongh clichématige voetbalteksten dicteert aan zwijgende Zimbabwaanse journalisten die voor hem staan met een smartphone in hun hand. Tussen de vele onnavolgbare zinnen door snuift De Jongh om zijn woorden kracht bij te zetten. Het interview heeft veel weg van een Louis van Gaal-act. In comments wordt De Jongh ‘hautain’, een ‘idioot’ en een Koefnoen-typetje genoemd. Op tv noemt Hans Kraay jr. hem een 'imbeciel'. Het interview is een jaar oud, maar door de viral staan zowel dit wonderlijk optreden als De Jong volop in de aandacht, en ik ben daarom benieuwd geworden wat hij dacht ten tijde van dat interview, en wat hij denkt nu hij al die aandacht krijgt. We belden even en spraken behalve over de worsteling met de Engelse taal ook over De Jonghs aankomende biografie en een moordaanslag.

VICE Sports: Hi Pieter, hoe gaat het? Hoe is het om sinds maandag zoveel aandacht te krijgen?
Pieter de Jongh: Ik heb het behoorlijk druk met telefoontjes en interviews sinds maandag. Veel mensen zoeken contact, ook veel journalisten. Ik ben al wel gewend aan de media in Afrika, maar nu komt alles uit Nederland op mij af. Radio 538 wil mij spreken en de NOS wil zelfs bij mij thuis in Mozambique langskomen.

Wanneer kwam jij erachter dat jouw interview viral ging?
Maandagmiddag. Ik ben inmiddels geen trainer meer van Platinum omdat de Zimbabwaanse league door corona niet wordt gespeeld. Ik zit in my home en my friend uit Nederland appte mij dat ik eens op social media moest kijken. Ik was enorm verbaasd dat dat filmpje van een jaar geleden tot zoveel aandacht heeft geleid.

Hoe kijk je zelf terug op het filmpje?
Ik kan me voorstellen dat mensen erom moeten lachen. Ik ben ook de eerste om te zeggen dat ik niet goed Engels spreek. Het is al wel tien keer beter dan toen ik Nederland in 2012 verliet, haha. Als ik de comments zie, denk ik dat vijftig procent het filmpje grappig vindt en de andere helft noemt mij een idioot. Prima. Ik hoorde dat Hans Kraay jr. mij bij Veronica Inside een imbeciel noemde. Dan denk ik: als er één dorpsgek is in de voetbalwereld, is hij het. En hij zit met zijn Engels op mijn level. Maar ach, hij zegt dat voor de show.

Er waren mensen die schreven dat je aan de coke zou zitten en dat je je als witte trainer hautain gedroeg tegenover zwarte Zimbabwaanse journalisten. Wat is daarop jouw reactie?
Ja, triest. Die mensen kennen mij niet. I am not a racist. Ik love Afrika. Ik las ook dat ik een mix zou zijn van Ruud Krol, die nog slechter Engels spreekt dan ik, Rinus Michels, Louis van Gaal en Donald Trump. Maar weet je, dat interview is ook een momentopname. Dat persmoment duurt zo’n twaalf minuten en daarin stellen die journalisten ook vragen aan mij. En in dit filmpje ben ik vooral aan het woord. We hadden die middag met Platinum de Super Cup van Zimbabwe gewonnen van mijn oude club Highlanders. Er stond heavy pressure on my shoulders. Ik zat nog vol adrenaline. Ja, dan krijg ik een rood hoofd en spreek ik ook een beetje fel. Dat maakt mij toch niet tot een imbeciel of iemand die neerkijkt op anderen?

Heb je eigenlijk ook positieve reacties gehad op het filmpje?
Zeker, ik kreeg een uur voor ons interview nog een bericht van een mevrouw die een bedrijf heeft waarmee ze Engelse lessen verzorgt. Ze vroeg of ze mij mag helpen in ruil voor wat publiciteit. Ik sta daar zeker open voor. Ik heb niet echt een feeling voor language. Vroeger al niet op school. Ik leerde Engels op de mavo, dat was woorden stampen. Toen ik als trainer in het buitenland ging werken heb ik mezelf Engels aangeleerd. Veel mensen begrijpen toch wat ik zeg. Buiten Nederland ben ik nooit om mijn Engels uitgelachen.

Is dat iets Nederlands?
Ja, ik denk het wel. Ook ver Ronald Koeman en Louis van Gaal werd lacherig gedaan toen ze Engels spraken in hun tijd als coach in Engeland. In Engeland zelf is er dan vooral waardering voor dat ze het proberen, is mijn idee. En je kunt het ook omdraaien: hoe lang is de coach van PSV, Roger Schmidt, in Nederland? Hij spreekt geen woord Nederlands. Maar in de media wordt dan wel Zeljko Petrovic bij Willem II op de hak genomen om zijn accent, terwijl iedereen hem verstaat. Als Erik ten Hag het een paar weken minder presteert met Ajax gaat het ook snel over zijn Twents accent. In de voetbalwereld wordt gelachen om elkaar en je wordt in de zeik genomen, maar je moet ook respect tonen voor wat iemand presteert.

Je verliet Nederland in 2012 voor een avontuur in Moldavië. Daarna werkte je in Hongarije, Kenia, Zuid-Afrika, Mongolië, Rwanda, Swaziland en Zimbabwe. Hoe krijg je dat voor elkaar als je Engels niet heel machtig bent?
Dat mijn Engels niet best is, zit mij bij sollicitaties nooit in de weg. Ik praat op mijn manier ook met de grote bazen van een bond of een club. Ze begrijpen vaak wat ik wil zeggen. En dat ik bij veel mensen een speciale indruk achterlaat zegt wat over mijn energie, enthousiasme, kennis en ervaring. Zonder een talenknobbel kan ik dingen naar mijn hand zetten. Niet iedere trainer die vloeiend Engels spreekt redt het in het buitenland. Ik blijf mezelf.

In een filmpje op jouw Twitteraccount vertel je dat er in 2022 een autobiografie van jou verschijnt. Wat kunnen we daarin verwachten?
Ik ben daar samen met een bevriende Zimbabwaanse journalist mee bezig. In Nederland kunnen de mensen het zich niet voorstellen, maar ik kan in Kenia en Zimbabwe niet rustig over straat. Toen ik met Highlanders de bekerfinale in Zimbabwe haalde zou de president van Zimbabwe naar het stadion komen. Alles werd afgezet. Toen ik bij het stadion kwam werd ik door honderden fans onthaald. Een filmpje daarvan kwam op social media. Ik hoorde later dat de president na het zien van die beelden naar huis ging. Hij dacht dat als we de finale zouden winnen dat ik meer in de spotlights zou staan dan hij. We wonnen de finale en de fans werden crazy. Ik kreeg in die tijd bijnamen als The Messiah en The Champ.

De moordaanslag op de voorzitter van de voetbalbond van Swaziland komt ook vast in het boek.
Klopt, dat was heftig. Ik werd in 2017 door Victor Gamedze aangesteld als bondscoach van Swaziland. Victor speelde ook ooit voor de nationale ploeg en was door business heel rijk geworden. Er was een koning in Swaziland, maar eigenlijk was Victor dé man. Hij was ook getrouwd met een nichtje van de koning. Victor was gek van voetbal en bezocht Juventus en Arsenal om informatie in te winnen om het voetbal in Swaziland te professionaliseren. Ik hielp hem daarbij. We waren er snel over uit dat we mijn contract voor één jaar zouden verlengen. Het was 14 januari 2018 toen we op het ereterras van het National Stadium zaten bij een wedstrijd. Daarna zijn we nog samen een hapje gaan eten en we reden vervolgens richting huis. Hij reed achter mij aan, maar sloeg af bij een tankstation. Ik werd een uur later gebeld dat Victor vijf kogels door zijn hoofd had gekregen. De twee daders bleken later hem al in het stadion te willen vermoorden. Ik dacht toen wel even: hier moet ik niet blijven en ben toen naar Zimbabwe gegaan.

Je werkt nu tien jaar in het buitenland. Zou deze hype je kunnen helpen om nog een mooie club in Nederland te vinden?
Wie weet. Dat zou leuk zijn. Ik had als beginnende trainer op mijn 26ste de ambitie om op het niveau van Spakenburg of IJsselmeervogels trainer te worden. Nu zet ik hoger in. Een goed netwerk is daarin bepalend. Iemand moet een deur openen. Bij oud-topvoetballers gaan deuren sneller open dan voor mij. Ik ben trots op wat ik heb bereikt en ben gelukkig dat ik op veel bijzondere plekken in de wereld ben geweest. En nu is er alweer belangstelling uit Indonesië en Thailand. Clubs uit Libië en Irak heb ik laten lopen, ondanks mooie contracten. Ik moet me ergens wel prettig voelen. Financieel heb ik het niet slecht. Ik verdiende bij sommige clubs net zoveel als een trainer in de top-vijf van de Eredivisie. The Champ lacht het laatst, zei iemand vandaag tegen mij. Ik geloof voor 99 procent dat het filmpje een impact gaat hebben op mijn carrière, in positieve zin. Als ze over je praten ben je interessant.