Ik had nog nooit een psychose gehad – en toen kwam de lockdown

Het gebeurde rond Pasen, toen Frankrijk al drie weken in lockdown zat en Julie weer bij haar ouders was gaan wonen. Van de buitenkant leek alles in orde, maar Julies angstige gevoelens namen elke dag toe. Al snel kon ze ’s nachts niet meer slapen.

Na de eerste nacht zonder slaap voelde ze zich emotioneel en kwetsbaar. Na de tweede nacht begon ze onsamenhangend te praten, werd ze woedend op haar ouders en kreeg ze waanideeën. In die tijd hingen veel Franse steden vol posters van een feministisch collectief dat zich uitsprak tegen gendergerelateerd geweld. Julie kon een van die posters vanuit haar raam zien en begon te geloven dat er een echte oorlog tussen mannen en vrouwen aan de gang was.

Na de derde nacht zonder slaap gooide ze haar telefoon in de wc, omdat ze bang was dat iemand haar in de gaten hield. “Ik was aan het skypen met mijn vriendje, die op dat moment in het buitenland was,” zegt Julie. “Tijdens het gesprek schreef ik ‘ze luisteren mee’ op een notitieblok. Ik was echt doodsbang.”

Na de vierde nacht keek ze vanaf haar balkon naar de straat en meende ze te zien dat een Aziatische man een zwarte vrouw ontvoerde. “Ik geloofde dat de Chinezen Frankrijk waren binnengevallen en ons tot slaaf wilden maken,” zegt ze. Ze schreeuwde zich de longen uit haar lijf: “Laat haar los!” In werkelijkheid was er niemand op straat.

“Ik kan me nauwelijks herinneren dat ik naar het ziekenhuis werd gebracht,” zegt Julie. De avond voordat dat gebeurde, had ze iedereen in haar telefoon een berichtje gestuurd dat ze van hen hield – alsof ze op het punt stond om dood te gaan. Op de spoedeisende hulp zag iedereen direct dat er iets mis was. Haar gezicht was verwrongen en ze had haar haar met een keukenschaar afgeknipt. Later kwam ze erachter dat haar moeder de hulpdiensten had gebeld nadat ze ruzie hadden gehad. “Ik heb geprobeerd haar te wurgen, maar ik weet niet meer waarom,” zegt Julie. Haar moeder heeft toen – in een poging haar te kalmeren – al Julies kleren uitgetrokken en haar onder een koude douche gezet.

Marie-Christine Beaucousin, hoofd van een medisch centrum in Seine-Saint-Denis, aan de rand van Parijs, zegt dat ze de afgelopen maanden veel soortgelijke gevallen heeft langs zien komen. “Het verraste ons dat we plotseling zoveel jonge patiënten zagen die hun eerste psychotische episode hadden,” zegt ze. “Het waren er veel meer dan normaal. Een van onze patiënten dacht dat hij het coronavirus was. Een andere, een buschauffeur, dacht dat hij vervolgd werd; hij was doodsbang en had zijn voordeur met zijn bed gebarricadeerd. We moesten uiteindelijk de politie bellen om hem uit huis te krijgen.”

Het komt eigenlijk vrijwel niet voor dat iemand uit het niets waanideeën krijgt. Maar Beaucousin zegt dat het aantal psychiatrische patiënten op haar afdeling van 17 naar 27 procent is gestegen – en al die mensen hadden nog nooit eerder een psychose gehad. “Onze data wordt op dit moment door de onderzoeksafdeling van het ziekenhuis geanalyseerd, om erachter te komen wat er precies is gebeurd tijdens de eerste lockdown,” zegt ze.

Julie werd naar een psychiatrisch ziekenhuis gebracht, waar ze twaalf dagen verbleef. Ze had aanvankelijk hallucinaties, wiegde heen en weer, mompelde onsamenhangend en barstte in schreeuwen uit. Ze vocht met het personeel, waardoor er zes verpleegsters nodig waren om haar te helpen haar medicijnen in te nemen.

“Marie, een van de verpleegsters, hield mijn hand vast,” zegt Julie. “Dat kalmeerde me uiteindelijk meer dan de medicijnen.” Op een gegeven moment dacht Julie dat ze de Messias was. “Ik greep Maries zachte hand vast en zei: ‘Neem de hand van Jezus.’ Ik dacht dat ik de kracht had om mensen van het coronavirus te genezen.”

Na een halfslachtige zelfmoordpoging keerde Julie eindelijk weer een beetje terug naar de realiteit. Ze sprak andere jonge patiënten, belde met haar vrienden en familie en probeerde rustig te blijven. Uiteindelijk kwam ze erachter dat het ziekenhuis haar niet tegen haar wil vast kon houden, dus besloot ze terug naar haar ouderlijk huis te gaan. Maar daar was niet echt iets veranderd, dus haar slaapproblemen kwamen snel weer terug. Ze nam direct contact op met haar psychiater, die haar doses anxiolytische en antipsychotische medicijnen verhoogde.

Op 11 mei eindigde de eerste lockdown in Frankrijk. Julie ging terug naar haar eigen huis en begon weer af te spreken met haar vriend. “Pas toen kreeg ik mijn leven weer terug,” zegt ze. Maar de effecten van een acute psychotische episode kunnen lang duren. “Het is alsof je een auto-ongeluk hebt gehad. De dokters zeggen dat het wel een jaar kan duren voordat ik weer hersteld ben. De medicijnen zijn mijn krukken – beetje bij beetje probeer ik het zonder te doen.”

Dr. Marie-Liesse De Lanversin, hoofd van een medisch centrum in het elfde arrondissement in Parijs, zegt dat zij en haar personeel het drukker dan ooit hebben gehad. “We werden aan het einde van de eerste lockdown overspoeld met patiënten, en het blijft maar doorgaan,” zegt ze. Nu Frankrijk weer in lockdown zit, verwacht ze dat mensen alleen maar meer geestelijke gezondheidsproblemen zullen krijgen.

Julie is ervan overtuigd dat ze geen tweede psychose zal krijgen. “Ik ken mezelf nu beter en weet waar ik bang van word,” zegt ze. “Deze keer blijf ik weg uit Parijs. Ik ga naar Creuse met wat vrienden. Ik ga breien, sporten – alles komt goed.”

Mocht jij ook mentaal niet zo lekker in je vel zitten, dan hebben we hier wat tips voor je. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een meertalige gids samengesteld waarin staat hoe je stress kunt herkennen en hoe je er op een gezonde manier mee om kunt gaan. Experts waarschuwen dat je ook angstig kan worden als je te veel nieuws tot je neemt – blijf dus geïnformeerd, maar hou het binnen de perken. En misschien klinken we nu als je bezorgde ouders, maar dat is dan maar zo: probeer ook zeker niet te veel drank en drugs te gebruiken. Onthoud ook dat je altijd om hulp kunt vragen, en dat daar niks raars aan is. Bijna iedereen gaat tegenwoordig toch al in therapie.

* Naam veranderd. Julie wilde haar leeftijd en woonplaats niet prijsgeven.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Frankrijk

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram