Waarom queer vrouwen beter zijn in het verbreken van relaties

Voor lhbtq’ers werken dingen als seks, daten en relaties meestal anders dan voor hetero’s. In queer communities komen niet-traditionele romantische vormen als polyamorie en seksuele fluïditeit veel vaker voor, en omdat deze communities ook vaak erg klein en hecht kunnen zijn (afhankelijk van waar je woont), is ook de manier waarop relaties beginnen en eindigen vaak anders.

Heteronormatieve ideeën over wie de eerste zet doet, of het oké is om te daten met de vriend(inn)en van je ex en wanneer de relatie ‘te snel gaat', gelden niet voor queer vrouwen. En het verbreken van een relatie gaat ook anders. Als je deel uitmaakt van een hechte queergemeenschap, dan is het niet zo makkelijk om iemand zomaar uit je leven te gooien. Sommige queer vrouwen zeggen dat het delen van een hechte sociale kring ze helpt om op een bewustere, vriendelijkere manier uit elkaar te gaan, en om vrienden te kunnen blijven met hun exen.

“Queer mensen blijven makkelijker vrienden nadat het uit is gegaan, of in elk geval kunnen ze beter normaal met elkaar om blijven gaan,” zegt Berkeley-psychotherapeut Jennifer Vera, die gespecialiseerd is in het werken met lhbtq’ers. “Ik zie dit wel vaker bij queer mensen, maar vooral bij vrouwen onderling.”

Vera legt me uit dat relaties tussen vrouwen meestal buiten de traditionele genderrollen vallen, en die genderrollen zijn juist wat vriendschappen tussen hetero-exen zo beladen maken. Ze zegt dat als hetero-exen vrienden willen blijven, er meteen vragen gesteld worden als: "Zijn jullie nog niet over elkaar heen? Hopen jullie dat het weer goedkomt? Is er nog steeds een aantrekkingskracht tussen jullie?" Veel van onze gender-stereotyperingen, en de inherente seksualisering van de band tussen man en vrouw, maken relaties tussen mannen en vrouwen gecompliceerd op een manier die niet echt geldt voor queer vrouwen.”

Een vriendschap kunnen onderhouden na een verbroken relatie kan ook een natuurlijk bijproduct zijn van gedeelde ervaringen tussen queer vrouwen. De seksuele ontdekkingstochten, je coming-out, activisme: dit zijn allemaal dingen die de band versterken, en niet opeens verdwijnen zodra de relatie over is.

“In sommige gevallen denk ik dat het een kwestie is van aantallen,” zegt de 30-jarige Heina Dadabhoy. “We zijn met zo weinig dat we het ons niet kunnen veroorloven om de schepen achter ons te verbranden. Dan zouden we ons hele sociale leven om zeep helpen.”

“We zijn met te weinig om ons als klootzakken te gedragen tegen elkaar wanneer we het uitmaken,” zegt Alex, een 30-jarige queer vrouw uit Nashville, die haar achternaam geheim wil houden omdat ze op haar werk niet uit de kast is. “Een heterokoppel dat uit elkaar gaat? Geen probleem, je vindt zo een nieuwe vriendengroep. Een lesbiekoppel dat uit elkaar gaat? Je kent veel te veel dezelfde mensen. Die shit achtervolgt je de rest van je leven. De lesbische gemeenschap is veel te klein, iedereen weet het meteen als je uit elkaar gaat. De keuze wordt dan: of je stopt met uitgaan in de enige bar die er voor je is, of je gaat wel, en doet aardig, en probeert je exen te negeren. Sinds ik 25 ben kan ik niet meer naar een lesbie-avond in de gay bar gaan zonder minstens twee exen tegen te komen.

Dit betekent niet dat break-ups tussen queer vrouwen makkelijker of minder pijnlijk zijn. “Maar ik denk dat queer mensen in het algemeen eerder accepteren dat hun vriendengroepen onvermijdelijk een paar exen zullen bevatten, en de exen van hun partners,” aldus Sydney Blanchard, een queer vrouw uit Louisiana. “Er zit een kern van waarheid in die oude lesbie-grap: ‘Hoe noem je een groep lesbiennes? Ex-vriendinnen.’ We zijn met zo weinig, vooral in provinciale gebieden, dat het onmogelijk is om exen uit de weg te gaan. Dus er is geen ruimte voor drama tussen jou en je ex, want dan zouden we al onze vrienden kwijtraken. Ik denk dat lesbiennes en queer mensen in het algemeen beter zijn in het inslikken van hun trots, en het weer oppakken van je leven met je ex er nog in. Anders gaat je hele sociale cirkel eraan.”

“Ik ben nog steeds vrienden met m’n exen, maar dat duurt eerst wel zes tot twaalf maanden,” zegt de 28-jarige Canadees Holly, die ook haar achternaam geheim wil houden om werkredenen. Ze zegt wel dat ze met exen communiceert tijdens het proces van uit elkaar gaan. “Tijdens zware periodes praten we elkaar er doorheen. Maar we bewaken wel onze grenzen, en zijn zo respectvol mogelijk naar elkaar.”

“Er wordt makkelijker erkend dat de onderlinge band niet verdwijnt, en dat je elkaar nog vaak tegen zult komen,” zegt Vera. “Vaak is er een echte waardering voor elkaar, zo van: ik wil deze persoon nog steeds in mijn leven, en dat kan erg pijnlijk zijn, dus misschien heb ik tijd en ruimte nodig voordat ik er klaar voor ben om echt vrienden te worden. En: ik hield van haar en zij was lange tijd belangrijk voor me, dus waarom zou dat opeens van de ene op de andere dag verdwijnen?'”

Maar zoals Vera al zei: hechte queer communities hebben ook hun nadelen. Het is dan wel meer sociaal geaccepteerd dat exen vrienden blijven, maar er gaat ook een sociale druk mee samen. “Als het niet lukt om uit te vogelen hoe je jullie relatie van romantisch naar vriendschappelijk transformeert, dan kom je in een situatie terecht waarin je een kant moet kiezen, of events moet vermijden om iemand uit de weg te gaan.”

Hechte banden zijn vaak moeilijk ongedaan te maken. “Voor sommige mensen is hun partner ook hun beste vriend, hun gekozen familie, hun huisgenoot en hun steun en toeverlaat,” zegt Blanchard. “Het kan moeilijk zijn om daar afscheid van te nemen. Ik heb zoveel lesbische stellen in mijn omgeving gezien die door maandenlange break-ups gaan, waarin ze samen zijn maar ook weer niet. Dat is alleen maar extra pijnlijk en verwarrend voor alle betrokkenen.”

Voor de meeste mensen is een verbroken relatie pijnlijk, en een zootje, of ze nou queer zijn of niet. En waarschijnlijk zal niemand er ooit goed in worden. Queer vrouwen die uit elkaar gaan hebben hun eigen variant van hartzeer,” aldus Holly. “Er is een wederzijds begrip, en een diepe emotionele connectie tussen deze mensen.”

Er zijn situaties waarin het verbranden van al je schepen de gezondste en veiligste optie is. Voor Holly helpt het om even pauze te nemen, en te erkennen welke pijn en haat er allemaal bestaat. “We maken allemaal fouten. We verneuken het allemaal. We groeien allemaal in verschillende richtingen. Het vergt kracht en volwassenheid om je trots in te slikken, en om je pijn en shit achter je te laten en daar overheen te stappen.” Ze is door heel wat persoonlijke en emotionele shit gegaan, die veel van haar romantische relaties heeft beïnvloed—en haar hart is vaak genoeg gebroken. Toch is haar advies: blijf liefhebben. “Het wordt nooit makkelijker, maar liefde en de verschillende vormen waarin het kan verschijnen zullen je altijd blijven verbazen.”