Jongeren die dolblij zijn dat ze iets lieten doen aan hun gezicht

Wereldwijd was 64 procent van de patiënten die cosmetische ingrepen ondergingen onder de dertig jaar, zoals bleek uit een poll uit 2015. Ook in Nederland gaan steeds meer jongeren onder het mes voor een cosmetische ingreep. De aanleidingen die vaak worden aangewezen voor die trend zijn tv, sociale media, de selfie-cultuur, en vloggers die hun bezoek aan de kliniek vastleggen.

Veel experts claimen dat we steeds ijdeler worden en strooien met waarschuwingen voor irreële verwachtingen, een vertekend zelfbeeld en verslavingsgevaar. “Je bent niet ineens een ander persoon als je mond wat voller is,” zei plastisch chirurg Martin Janssen tegen het AD. Maar tegengeluiden zijn er ook. Volgens hoogleraar esthetische chirurgie Berend van der Lei ondergaan de meeste patiënten plastische chirurgie “omdat ze vinden dat ze te veel afwijken van het gemiddelde”. En een beetje snijwerk kan geestelijk zeker helpen.

We spraken drie jonge Nederlanders die hun gelaat onder handen lieten nemen en daar wel degelijk een nieuw en gelukkiger mens door werden.

Tonic: Ha Berend, waarom twee scheelziensoperaties?

Berend: Als baby stond mijn rechteroog al naar binnen, waardoor ik ontzettend scheel keek. Daar ben ik op mijn vierde aan geopereerd. Ze hebben het oog toen een stuk naar buiten gezet, zodat het recht zou staan. En dat deed het een tijdje. Maar omdat mijn oogspier eigenlijk te ver was ingekort, begon m’n rechteroog over de jaren dit keer steeds meer naar buiten te staan. Bij de tweede operatie, op m'n zestiende, hebben ze het toen weer naar binnen gezet.

En de tweede operatie ging wél goed?

De chirurg mag per operatie maar een bepaald aantal millimeters uit de oogspier snijden, dus ze staan nu bijna recht. Ik kon het een maand na de tweede operatie nog een derde keer laten doen, zodat ze echt helemaal recht zouden staan. Maar je mag zo’n operatie maar drie keer in je leven laten doen. Dus voor het geval mijn rechteroog met de jaren weer steeds verder naar buiten komt te staan, ga ik liever pas over tien, twintig jaar voor de derde keer terug.

Merk je daar nu al iets van? Dat het scheelzien erger wordt?

Alleen als ik moe ben of veel gedronken heb. Dan kijk ik wel weer wat scheler. Vrienden maken er dan soms ook grappen over. Dingen als: “Je bent echt dronken, of niet?”

Hoe voelde je je na de tweede ingreep?

Voor mij maakte het onderdeel uit van een groter geheel, waarbij alles op z’n plaats viel. Toen ik een puber was, wilde ik er gewoon bij horen. Maar als Amsterdammer die naar Zuid-Limburg was verhuisd, sprak ik met een harde ‘g’ en in een totaal ander accent dan mijn klasgenoten. Daardoor voelde ik me al een buitenbeentje. Daarnaast keek ik ook nog eens scheel en kwam ik er rond die tijd achter dat ik op mannen val. Dat hielp allemaal niet.

Maar langzaam begon ik mijn geaardheid te accepteren, en dat was bevrijdend. Ik begon in te zien dat ‘anders’ zijn dan de rest ook juist iets moois kan zijn. Dat gaf mijn zelfvertrouwen een enorme boost. Het enige dat me nog tegenhield om écht mezelf te zijn waren mijn ogen. Dus toen die werden rechtgezet, voelde ik me veel gelukkiger.

Vond je de tweede operatie spannend, omdat het de eerste keer niet helemaal goed ging?

Bij de tweede was ik een stuk ouder en me daardoor ook meer bewust van de risico’s en het idee dat ze in m’n oog zouden snijden. Dus dat maakte me best zenuwachtig. Maar door de kalmeringsmiddelen die ik in het ziekenhuis kreeg, wat dit keer een dosering voor volwassenen was, ging ik helemaal spacend de operatiekamer in.

Wat waren de risico’s?

Het waren geen zware risico’s, hoor. Het was niet zo dat ik blind kon worden of zo. Maar omdat mijn oog naar buiten stond en naar binnen zou worden gezet, zou ik een kleiner gezichtsveld krijgen. Dus daar maakte ik me wel zorgen over. De artsen waarschuwden me ook voor dubbelzien. Mijn hersenen moesten er inderdaad even aan wennen dat m’n ogen in een andere stand staan. De week na de operatie merkte ik ook wel echt dat ik een kleiner gezichtsveld had. Het klinkt superraar – maar waar ik voorheen gewoon iets, dat zich aan de zijkant van mijn gezichtsveld bevond, kon zien door even naar mijn andere oog te schakelen, moest ik nu mijn hele hoofd draaien.

Behandelden mensen je anders na de cosmetische chirurgie?

Er kwamen wel een paar mensen naar me toe om te zeggen dat ze vroeger nooit wisten met welk oog ik ze nou eigenlijk altijd aankeek. En voor de operatie vroegen anderen me vaak in welk oog ze moesten kijken als ze tegen me praatten. Dan zei ik “doe maar links”, omdat dat m’n default oog is. Maar het is natuurlijk niet leuk en confronterend om er telkens aan herinnerd te worden dat je scheel bent.

Zaten er stiekem ook voordelen aan?

Toen ik op de middelbare school zat en mijn oog nog ver naar buiten stond, kon ik tijdens proefwerken naar dat oog schakelen en afkijken zonder dat het iemand opviel. Dat was wel handig als ik een keer vergeten was te leren voor een proefwerk Frans.

Tonic: Hoi Juliette, waarom wilde je iets aan je oren laten doen?

Juliette: Ik ben er altijd onzeker over geweest. Vanaf jongs af aan zag ik al op foto’s dat mijn oren meer uitstaken dan die van de rest. Ik had ook altijd lang haar, waarmee ik m’n flaporen probeerde te verbergen, en durfde geen grote oorbellen te dragen. Ik voelde me niet mooi en werd er ook enorm om gepest. Klasgenoten noemden me ‘lelijk eendje’ en dat bevestigde alleen maar wat ik al dacht over mezelf. Dus rond m’n twaalfde, voordat ik naar de middelbare school ging, besloot ik met mijn moeder om er wat aan te doen. Ik kreeg toen een dagbehandeling, waarbij ik dezelfde dag nog naar huis zou mogen als alles goed ging.

En dat ging het?

Nou, ik dacht eerst van wel. Na de operatie kreeg ik van de zuster wat te drinken en ze zei dat ik naar huis mocht als ik dat ophad. Omdat ik wilde opschieten had ik het vrij vlug opgedronken – maar al snel kwam dat er alweer uit. Dus moest ik weer wachten om opnieuw wat te drinken. Deze keer ging dat wel goed. M’n moeder en ik besloten geen rolstoel te halen en wandelden samen naar de uitgang van de ziekenhuis. Maar toen kwam alles opnieuw eruit op de gang. Ik had ook geen bakje bij me of zo.

Oei.

Ja, toen dacht ik wel: ‘was dit het allemaal waard?’ Ik voelde me belabberd, was nog misselijk door de narcose, en had ook nog eens een heel pak verband om m’n hoofd heen – als een soort tulband. Dus ik liep al een beetje voor schut en toen ging ik ook nog eens over m’n nek.

Hoe voelde je je toen het verband eraf ging?

Dat gebeurde twee weken na de operatie. Hoewel m’n oren nog wat blauw waren, was ik al meteen heel blij met het resultaat en met de stand van m’n oren. Ik moest eerst nog een tijdje een band over m’n oren dragen en toen die eraf mocht, liet ik de volgende dag heel trots m’n ‘nieuwe’ oren zien aan m’n klasgenoten in groep acht. Ik dacht dat ik er wel iets vrolijker door zou worden. Maar dat ik me meteen een stuk mooier zou voelen, dat had ik écht niet verwacht. Het maakte me echt sterker en, ondanks dat ik alsnog gepest werd om mijn lengte, gaf het me veel meer zelfvertrouwen.

Gebeurden er nog andere onverwachte dingen?

Nou, wat me ook verraste was dat ik tijdens het fietsen de wind ineens stukken minder hard in m’n oren hoorde. Toen ze nog heel erg naar voren stonden, vingen ze veel meer wind. Ik moest mijn hoofd dan ook altijd iets draaien om te kunnen horen wat degene die naast me fietste zei. Ik wist nooit dat het zoveel scheelde.

Je staat nu weleens model. Hoe is het om je te begeven in een industrie waarin alles draait om uiterlijk?

Het is vooralsnog geen grote bijverdienste; ik doe soms een modeshow of een fotoshoot. Maar omdat die oorcorrectie mijn zelfvertrouwen zo’n boost heeft gegeven, doet het me niet zoveel als een klant zegt dat ik niet goed genoeg ben voor een job. Ik heb het gevoel dat ik er mag wezen. En als je je knap voelt, dan gedraag je je daar ook naar.

Denk je dat je leven er anders uit had gezien als je geen oorcorrectie was ondergaan?

Ja, dat wel. Toen ik een keer dat tv-programma van Paul Fisher [I Can Make You A Supermodel, red.] keek en zag dat dingen als flaporen nu juist als bijzonder worden gezien in de modellenwereld, begon ik wel even te twijfelen over of ik de operatie had moeten doen. Ik had er niet bij stilgestaan dat je je verschillen ook kunt vieren. Maar eigenlijk ben ik nu gewoon hartstikke blij en tevreden met mezelf.

Tonic: Hi Lirenzo, ik zag op YouTube dat je twee neusoperaties (pas op, niet voor zwakke magen) hebt ondergaan. Waarom twee?

Lirenzo: Ik heb eerst een medische neusoperatie gehad, omdat ik altijd een loopneus had en heel erg verkouden was. Tijdens mijn studie was dat niet zo’n probleem, maar toen ik begon met werken en in meetings alleen maar aan het snotteren was, werd dat best vervelend. Bij de eerste operatie werd het septum wat rechter geplaatst en de neusgaten wat ruimer gemaakt om beter te kunnen ademen. Maar al snel kwam ik erachter dat dat niet helemaal goed was gegaan.

Wat ging er mis?

Nou, er was weinig verbetering. Maar ik had geen zin om weer naar het ziekenhuis te gaan, daar zien ze je toch een beetje als een nummer. Omdat de revalidatie en bloedingen best wel heftig zijn, ging ik dit keer naar een privékliniek. Daar namen ze veel meer tijd voor me en constateerden direct dat de operatie opnieuw moest; het tussenschot stond nog steeds niet recht, waardoor ik maar door één neusgat kon ademen. En toen dacht ik: ‘Ja, als ik weer onder het mes ga, kan ik net zo goed mijn neus laten corrigeren.’

Ging die tweede medische ingreep wél goed?

Ja. Toen het kapje er nog omheen zat, was ik wel gestrest over of het zou zijn wat ik wilde. Maar toen dat eraf ging, was ik echt in shock. Hoewel mijn neus nog een beetje gezwollen was, was ik zó blij.

Maakte het je zelfverzekerder?

Zeker. Deze neus past gewoon veel meer bij mijn gezicht. Nu voelt het ook niet meer alsof mensen naar m’n neus kijken als ik bijvoorbeeld in de metro sta.

Waar stoorde je je voorheen precies aan?

Ik vond ‘m heel erg plat. Mijn broertjes hebben wat meer vorm in hun neus, maar ik had de neus van m’n vader. Ik vind het zelf wat mooier als er wat meer vorm in zit en er iets Europeser uitziet. Het hoefde geen Nederlandse neus te zijn of zo, maar ik wilde heel graag wat meer projectie in de neuspunt.

Was je doodongelukkig met je oude neus?

Ja, ik zat er al een langere tijd mee. Ik ben opgegroeid in Friesland – daar draaide alles minder om uiterlijk en had ik er eigenlijk nooit last van. Maar toen ik op m’n elfde naar Amsterdam verhuisde en naar de brugklas ging, zei een klasgenootje een keer dat ik een grote neus had ten opzichte van de andere kinderen. En dat kwetste me wel heel erg. Daarvoor had ik nooit op mijn neus gelet, maar vanaf dat moment begon het wel aan me te knagen. Toen ik daarna als tiener uit begon te gaan en deel werd van de gay community, waar heel veel wordt gegeven om uiterlijk, begon ik een neuscorrectie te overwegen. Uiteindelijk heb ik dat tien jaar later pas laten doen.

Je hebt er tien jaar mee geworsteld?

Ik heb een lange tijd gedacht dat het er nooit van zou komen, omdat het best een dure ingreep is. Maar toen ik een goede baan kreeg, dacht ik: ‘nu wil én kan ik het doen’. Hoe jonger, hoe beter. Anders heb ik straks nog meer foto’s waar ik ontevreden ben over m’n neus.

Had je ook aan je neus laten sleutelen als je klasgenoot die nare opmerking niet had gemaakt, denk je?

Dat weet ik niet. Misschien had ik er dan wel nooit aan gedacht – verder heb ik er nooit opmerkingen over gekregen. Maar sindsdien zat ik er gewoon mee. Als ik dan bijvoorbeeld foto’s voor social media maakte, lette ik steeds op de hoek waaruit ik de foto nam omdat ik mijn neus anders niet mooi vond.

Hoe reageerden mensen in je omgeving: snapten ze waarom je de ingreep wilde?

Heel veel mensen zeiden dat ik een prima neus had en dat het geldverspilling was. Anderen begrepen dat ik het wilde doen om me er zekerder door te voelen, waaronder mijn moeder die zelf ook een cosmetische ingreep heeft gehad. Maar mijn vriend was heel bang dat ik er anders uit zou gaan zien en dat hij me onaantrekkelijk zou gaan vinden. [lacht] Maar uiteindelijk vond 'ie het wel mooier geworden.

Waarom besloot je je cosmetische ingreep online te zetten?

Als een meisje een neuscorrectie wil, is dat heel normaal. Maar als een jongen het wil, is het meteen raar. Ik wilde laten zien dat het ook voor jongens heel normaal is om iets aan je lichaam te veranderen. Als dat je happier maakt, waarom niet?