Neem voor de verandering eens de tijd om goed op je eten te kauwen

Heb je de naam Horace Fletcher weleens voorbij horen komen? Fletcher was een gezondheidsfanaat uit het Victoriaanse tijdperk die vond dat je ongeveer 100 keer op je eten moest kauwen voor je het doorslikte. “Degenen die niet kauwen, zullen dit op den duur berouwen,” was zijn (vrij vertaalde) levensmotto. Volgens de kauwmeester was het van essentieel belang dat voedsel net zo lang werd gekauwd tot er enkel nog een papje over was, omdat de enzymen in je speeksel alleen dan in staat zouden zijn om hun werk optimaal te doen. Deze opvattingen over het belang van langzaam eten zorgden ervoor dat Fletcher uiteindelijk door het leven ging als miljonair. Nu, 99 jaar na zijn dood, zijn er verschillende onderzoeken die aantonen dat de Victoriaanse verteerexpert misschien gelijk had. Er kleven namelijk best wat voordelen aan het gebruiken van die kiezen.

Langzaam eten kan je spijsvertering verbeteren

Horace Fletcher en fysioloog Ivan Pavlov werden beiden in 1849 geboren. Dankzij hun werk wisten ze allebei dat mensen en hun viervoetige vrienden beginnen te kwijlen zodra ze voedsel zien, ruiken of er alleen maar aan denken. Zo bereidt hun lichaam zich voor op het moment dat dit voedsel ook daadwerkelijk hun mond bereikt. Pavlov deed wereldberoemde onderzoeken naar de reflexieve conditionering hiervan (de Pavlovreactie) terwijl Fletcher zich bezighield met de vertering van voedsel en manieren om dit proces te optimaliseren.

Fletcher wist dat de spijsvertering al in de mond begint, waar enzymhoudend speeksel z’n best doet om het voedsel af te breken. Hij zag dit als de eerste stap in een kettingreactie, waarbij de maag bijvoorbeeld begint met het produceren van extra zuur en de dunne darm zich alvast klaarmaakt voor wat peristaltiek. Fletcher merkte bovendien op dat je lichaam een stuk meer moeite heeft met het in gang zetten van die kettingreactie als je niet de tijd neemt voor de eerste stap.

In 2011 werd op de Universiteit van Rhode Island onderzocht hoe de snelheid waarmee je eet de vroege stadia van de spijsvertering beïnvloedt. Dit deden ze door 60 jongvolwassenen te observeren tijdens het eten van een maaltijd. Hieruit bleek dat langzame eters ongeveer 57 gram voedsel binnenkregen per minuut, terwijl snelle eters in die tijd ongeveer 88 gram voedsel aten. De deelnemers in die laatste groep namen bovendien grotere happen en kauwden minder lang op hun voedsel voor ze het doorslikten. Dit betekent dat het voedsel van de snelle eters in klonten in plaats van een brij door hun spijsverteringskanaal gleed. Maagbrij is een vloeibare mix van deels verteerd voedsel, zoutzuur, spijsverteringsenzymen en water dat via de maagportier (de pylorus) op weg gaat richting het licht aan het einde van de tunnel.

Als je voedsel niet voldoende wordt afgebroken, kan dat leiden tot allerlei spijsverteringsproblemen. “Als we snel eten, gebeuren er twee dingen: Ten eerste kauwen we niet lang genoeg op ons voedsel, en ten tweede krijgen we meer lucht binnen bij het doorslikken. Dit kan een opgeblazen gevoel, een bolle buik en andere ongemakkelijke gevoelens veroorzaken,” zegt Niket Sonpal, een gastro-enteroloog en hoogleraar klinische geneeskunde aan het Touro College in New York.

Je proeft je eten beter

Een ander voordeel van langzaam eten is dat je de smaak van het voedsel beter proeft. Wanneer je langer de tijd neemt om een maaltijd te eten, zal je merken dat je meer smaken, texturen en geuren ervaart. Eten wordt zo dus een stuk interessanter.

“Door het wat rustiger aan te doen proef je je voedsel pas echt en kun je er meer van genieten,” zegt Amy Shapiro, een diëtiste uit New York. “Dit betekent vaak ook dat je minder snel afgeleid raakt door dingen van buitenaf. Zo kun je meer genieten van de ervaring, smaak, textuur en je gezelschap.”

Wetenschappers aan de University of Chicago en Ohio State University besloten dit idee op de proef te stellen. In een onderzoek daagden ze deelnemers uit om saai voedsel op een ongebruikelijke manier te consumeren. Zo ontdekten ze dat mensen meer plezier halen uit de ervaring als ze er meer tijd voor namen of hun routine veranderden.

Als onderdeel van de proef kregen de deelnemers ieder tien stukjes popcorn. Een deel van hen moest dit met eetstokjes eten, terwijl anderen gewoon hun handen konden gebruiken. Degenen die eetstokjes gebruikten gaven vervolgens aan dat hun ervaring een stuk intenser was dan normaal, doordat ze zich meer op hun eten focusten. “Als je popcorn met eetstokjes eet, houd je je aandacht er beter bij en ga je veel meer op in de algehele ervaring,” vertelde Rob Smith, een assistent-professor aan de Ohio State University en medeauteur van het onderzoek, in een verklaring. “Het is net alsof je voor het eerst in je leven popcorn eet.”

Je zit eerder vol

Te snel eten kan er ook voor zorgen dat we ons niet zo vol voelen als we ons zouden moeten voelen, zegt Stephanie di Figlia-Peck, een voedingsdeskundige uit New York. “Dit gebeurt bijvoorbeeld als we extreem veel honger hebben of afgeleid raken tijdens het eten,” voegt Sonpal toe. Vanaf het moment dat we beginnen met eten, duurt het ongeveer 15 tot 20 minuten voor we vol zitten. “Iemand die snel eet, krijgt dus veel meer calorieën dan nodig binnen voor de hersenen inzien dat het tijd is om te stoppen met eten.”

Een ander onderzoek van de Universiteit van Rhode Island bestudeerde wat er met de groottes van porties gebeurt wanneer mensen worden aangemoedigd om snel – of juist langzaam – te eten. Om dit te testen, nodigden ze twee keer dertig vrouwen met een normaal gewicht uit om een gigantisch bord pasta te eten. In beide gevallen werd aan de vrouwen gevraagd om te stoppen met eten wanneer ze zich prettig vol voelden. De eerste keer kregen de deelnemers de opdracht om zo snel mogelijk te eten. De tweede keer aten ze juist langzaam, en werd ze gevraagd om hun bestek na iedere hap neer te leggen. Uit het onderzoek bleek vervolgens dat de vrouwen die snel aten gemiddeld 646 calorieën in negen minuten binnenkregen, terwijl de vrouwen die hun tijd namen slechts 579 calorieën in 29 minuten aten. Dat is een verschil van 67 calorieën, wat op den duur een groot verschil kan maken.

In Japan werd bijvoorbeeld een vijfjarig onderzoek gedaan naar de eetgewoonten van 60.000 mensen met diabetes type 2. Hier kwam uit naar voren dat iemands eetsnelheid de kans op obesitas kan helpen voorspellen. Wetenschappers ontdekten bijvoorbeeld dat mensen die (vergeleken met snelle eters) aangaven op normale snelheid te eten, 29 procent minder kans hadden op obesitas. In het geval van mensen die zichzelf als langzame eters omschreven, was de kans op obesitas zelfs 42 procent minder. Mocht je de volgende keer dus de drang voelen om handenvol popcorn naar binnen te proppen, denk dan aan de smaaksensatie en het langere leven dat je te wachten staat als je er een paar eetstokjes bij pakt.

Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.