Zweten voor de kost: jonge opgieters over hun vak

Van voetballer naar opgieter. Hoe dan?
Twee jaar geleden nam ik, naast het professionele jeugdteam van de Graafschap, ook de F’jes van mijn ouwe amateurclubje onder mijn hoede. Ik zocht er nog iets naast, en een van de vaders van die voetballertjes was de directeur van Thermen Bussloo. Die vroeg of ik opgieter wilde worden. Leek me gaaf.

Ben jij een saunaganger?
Daarvoor niet, nu wel. Naaktheid went snel. De eerste keer dat ik mijn leidinggevende zag en zijn hand schudde, was hij naakt. Het ijs was meteen gebroken.

Wat doet een opgieter?
Meer dan met een handdoek wapperen. Dat is wat mensen altijd denken. Opgieten komt oorspronkelijk uit Scandinavië, daar gebruikten ze het als reinigingsritueel, maar de Duitsers maakten er een sport van, inclusief showsausje. Vandaar ook het woord Aufguss. Bij een klassieke opgieting verhoog je de luchtvochtigheid in de cabine door water en ijs op de kachel aan te brengen. Met je handdoek verplaats je lucht. Een showopgieting is een hele opvoering. Een collega deed laatst, tijdens een wedstrijd, een Herman-Brood-opgieting. Hij draaide Broods muziek en is met schilderijen gaan zwaaien. Iemand anders had après-ski als thema en wapperde met een snowboard. En jij?
Toen ik het eerste jaar meedeed met het WK, gaf ik een eerbetoon aan Johan Cruijff. Ik toonde beelden van hem en droeg zijn oude T-shirts. En ik deed iets met een bal in een cabine. Ik liet me ook een keer inspireren door de film The Karate Kid. Toen sloeg ik zes platen ijs kapot op de kachel.

Moet je een sterke fitboy zijn voor dit werk?
Dat word je vanzelf. Sinds ik dit werk doe, heb ik zelden griep. Mijn collega’s ook niet. Ons immuunsysteem krijgt dagelijks zo’n optater doordat we – bam – van die hitte naar de kou gaan. Ik duik ook altijd het dompelbad in of in het meer van Bussloo. Iedereen heeft dan zo’n schrikreactie, dat je zo hapt met je mond, maar de kunst is door te blijven ademen. In uit in uit. Ik kan het zo tien minuten volhouden. Wat draag je tijdens werktijd?
Alleen een hamamdoek om mijn middel. Dat is toch representatiever dan dat ik er naakt rondhuppel. Er zijn grenzen. Het is ook voor jezelf prettiger. En voor de gast: als er iets is, kunnen ze me dan makkelijker benaderen. Hoe lekker is het om bijna naakt te zijn op je werk?
Heerlijk. Door die naaktheid ga je terug naar de basis. Naar je lijf. Is je hartslag te hoog tijdens het opgieten, voel je je benauwd, onrustig? Krijg je last van je schouder? Dan stop je. Meteen. Het maakt je ook heel kwetsbaar. Maar dat geldt voor iedereen in de Aufguss-wereld: je ziet elkaar allemaal zonder kleren. Daardoor hebben we een goede band. Net familie. Ben je kapot na een werkdag zweten en zwiepen?
Ik slaap altijd goed na zo’n werkdag. Is er een nadeel aan dit vak?
Alleen dat sommige mensen, onder wie mijn vrienden, niet goed begrijpen wat ik doe. Ga maar eens uitleggen: ‘Ik sta met een handdoek te zwaaien voor honderd naakte mensen’. Daarom ben ik blij met dit interview. Kan ik ze de link van dit artikel sturen.

Hoe word je opgieter?
Je moet er maar net op komen. Ik had een opleiding wellness afgerond en had al eens stage gelopen bij zo’n saunaresort, als schoonheidsspecialiste. Toen ik in Joure een baan kreeg, vroeg iemand: “Wil je niet eens opgieten?” Ben je naakt onder werktijd?
Ik draag altijd een zwart hemdje, met een sport-bh eronder, en een hamamdoek als rokje. Aan mijn voeten draag ik slippers. Meer niet, want de opgietcabine waarin ik werk kan wel 80 graden worden. Hoe meer mensen er zijn, hoe warmer. Hoe vochtiger het buiten is, hoe meer de warmte binnen blijft hangen. Maar helemaal naakt zijn we niet. Dat zou wel ongemakkelijk zijn, in je nakie een showtje weggeven. Ja. Dat zou écht heel raar zijn. Iedereen kijkt mij aan als ik werk, maar als ik naakt zou zijn, zou ik me pas bekeken voelen.

Trek jij die hitte goed?
In het begin niet, dan voelde ik mijn hartslag hoger en hoger gaan. Je moet het opbouwen, leren dat je moet blijven ademen en niet in paniek moet raken. Het is verder een kwestie van gewenning en conditie opbouwen. Het gaat vanzelf naarmate je het vaker doet. Ik kan nu zelfs héél goed tegen warmte. Als mijn vrienden zich in de kroeg tijdens het dansen kapot zweten en zo’n nat laagje op hun voorhoofd wegvegen, denk ik: hitte? Waar hébben jullie het over? Wat is jouw opgietgeheim?
Je hebt souplesse nodig, moet je basiswappers kennen. Afwisseling is belangrijk. Bij een opgieting gaat het om warmteverplaatsing. Dat geeft mensen een prikkeling. Ik had een keer een man die zei: “Ik vond de opbouw niet goed”. Dat is natuurlijk een kwestie van smaak – ál je zintuigen worden immers geprikkeld – maar ik baalde wel een beetje. Meestal zijn de mensen tevreden. Dat is het mooiste compliment dat je kunt krijgen. Heb je weleens vervelende bezoekers gehad?
Saunabezoekers zijn over het algemeen nette mensen. Van tevoren vertel ik de regels. Handdoek mee naar binnen, slippers buiten. Wel vind ik het vervelend als ik mensen nog een keer moet zeggen: ‘Voeten op de handdoek’. Dat is niet alleen hygiënisch, maar – en dit weet niemand – ook beter voor de sauna. Zweten is lekker voor je lijf, maar niet voor het hout.

Dus jij bent opgietkampioen?
Nou… Ik ben best bescheiden. Het is gek om zoiets over jezelf te zeggen. Maar ik ben een ras-entertainer. Het ligt ook aan de thema’s die je gebruikt. Voor het NK had ik als thema ‘liquid luck’, waarin we verse kruidenthee maakten die we als opgietwater gebruikten. Ook lieten we symbolisch, met water, zien dat geluk niet te pakken of te vangen is. Het is ongrijpbaar. Dat gaat best diep voor een opgieting.
Mensen denken altijd dat het met een handdoek zwabberen is. Ik uit een boodschap met een opgieting. Soms een vrolijke – dan doen mijn collega en ik Grease na en ben ik John Travolta. Dat is niet echt… rustgevend. Toch?
Nee, maar ook als je ergens vrolijk van wordt, heb je rust in je hoofd. Of als je over één ding dieper na kunt denken. Soms draai ik songs tegen discriminatie, zoals Imagine of Same love. In de sauna is iedereen gelijk. Aan een adamskostuum kun je niet zien of iemand een directeur is. Naaktheid verleent geen status.

Hoe vind jij het om naakt te zijn op je werk?
Heerlijk. Nooit hoeven nadenken over wat je aandoet. Ik heb minder last van hooikoorts sinds ik dit werk doe. En als je veel naakt loopt, accepteer je jezelf helemaal. Ik ben klein, 1 meter 65, maar heb zoiets van: dit ben ik, hier moet ik het mee doen. Op badkledingdagen zie ik vooral jonge mensen: die zijn vaak nog onzeker over hun lichaam. Zonde. Oudere mensen hebben er meer schijt aan. Waarom doe je je opgieting niet helemaal naakt?
Weet je, opgietingen doen is ook een soort dansen. En ja, dan bungelt het een en ander. Dat leidt toch af als je geen hamamdoek draagt. Kun jij goed tegen hitte?
De eerste keer zei ik na vijf minuten tegen mijn collega: ‘Dit trek ik niet’. Nu doe ik vijf à zes opgietingen per dag. Ik drink op een werkdag zes liter water en ga twee keer naar de wc. Ik kan alleen niet meer goed tegen kou. Zodra de temperatuur onder de tien graden is, sta ik al te blauwbekken. Je zit lang in het vak. Is het opgietersvak veranderd?
Het is visueler, met meer beelden enzo. En tien jaar geleden werd er vooral veel Enya gedraaid. Mooie muziek hoor – voor een begrafenis. Er zijn nu heel veel akoestische uitvoeringen van moderne nummers, zoals van Maroon 5. Kijk jij weleens op van naakte mensen die er ‘anders’ uitzien dan anders?
Het enige wat mij nog opvalt, zijn vrouwen van wie de borst is geamputeerd, of mensen met geamputeerde ledematen. Die mensen stralen altijd een soort kracht uit. Ik denk dan: wow, knap dat zij hier zijn. En wat fijn dat ze zich hier thuis voelen.