Ik liep een dagje mee in de beste cafetaria van Nederland en kwam tot een pijnlijke conclusie

Eethuys de Lind werd twee weken geleden door Snackkoerier uitgeroepen tot beste cafetaria van Nederland. Omdat ik benieuwd was hoe bijzonder een cafetaria moet zijn om deze titel in de wacht te slepen (en om mijn frituurvaardigheden wat bij te spijkeren), trok ik naar het Brabantse Oisterwijk om een dagje mee te werken bij deze snackhemel op aarde.

Mark Verwey is de eigenaar van de snackbar. Hij is 31 jaar oud en runt de zaak al tien jaar. Alleen een vitrine met snacks verraadt dat dit een cafetaria is en geen restaurant. "De wereld van cafetaria's is veranderd," vertelt Verwey. "Met friet en een kroket in een bakje red je het niet meer. We willen een zo groot mogelijk aanbod hebben wat betreft eten."

"Ik zou het zelf een petit-restaurant noemen," zegt Verwey. "'Cafetaria' is een heel breed begrip. Toch zit de essentie voornamelijk in het frituren, vandaar dat we het geen restaurant noemen. We proberen gezonde dingen op de kaart te zetten, waardoor het standaardbeeld en het vette imago van een cafetaria verdwijnt."

Ik ben benieuwd waarom hun friet zo goed beoordeeld wordt. "We krijgen dagelijks verse friet, die gesneden en ontpit is, maar waar verder niks mee is gedaan," zegt Verwey. Hij laat zakken friet in de koeling zien, in totaal zo'n 140 kilo. "Er gaat zo'n 300 kilo per dag doorheen. We maken ze het liefst 's avonds allemaal op, maar als er wat over is, gebruiken we het de volgende dag bij de lunch. Zo is er geen voedselverspilling." Ik staar net iets te lang naar de frieten en Verwey leest mijn gedachten: "Je mag straks je eigen friet bakken."

Ik vraag Verwey naar de wedstrijd. "Het was spannend," zegt hij. "Vorig jaar werden we derde. Er zijn zo'n 4500 cafetaria's in Nederland, maar die doen niet allemaal automatisch mee aan de wedstrijd. Je kan jezelf inschrijven en dan komt er een mystery guest langs die alle facetten van de cafetaria beoordeeld: van de gastvrijheid tot de aanwezigheid van een toilet. Vervolgens komt de vakjury kijken of het achter de schermen goed gaat qua hygiëne. Als laatste komt de hoofdjury, die kijkt naar de cijfers van het bedrijf. Je bedrijf wordt dus echt helemaal binnenstebuiten gekeerd. Op basis daarvan wordt de top honderd samengesteld."

De beste cafetaria van Nederland moet wel iets serveren waar mensen van heinde en verre voor langskomen. "De friet is uiteindelijk het belangrijkste, het frituren blijft toch de basis," vertelt Verwey. "We maken veel gerechten – zoals stoofvlees of erwtensoep – zelf. Het vlees dat we gebruiken komt van de slager, wat misschien wel verklaart waarom onze kwaliteit hoog is. We gebruiken verse producten, en hebben een breed aanbod. Dat onderscheidt ons van andere cafetaria's."

In de keuken is Marion Pagie druk bezig met het bereiden van de gerechten. Ze haakt op Verwey in: "Ik kan niet kiezen wat ik het lekkerste vind," zegt ze, terwijl ze naar haar buik wijst. "Dat is misschien wel te zien," lacht ze.

Op de menukaart staan de snacks en friet pas op de allerlaatste pagina. Voor de rest staan er gerechten als kipragout, soep, broodjes carpaccio en nasi met saté op de kaart. Volgens Verwey is de populairste bestelling nog steeds wel een frietje met een frikandel speciaal. "Maar we spelen erg in op trends," zegt hij. "Zo was afgelopen jaar pulled pork ineens helemaal in. Dat hebben wij dus ook op onze kaart gezet. We halen het vers bij de slager aan de andere kant van het plein."

We lopen verder door de keuken waar ik de koelkasten met speciaalbier ontdek. "We hebben vijftien verschillende speciaalbiertjes, wat de beleving van het eten wat extra's geeft," zegt Verwey. "En we hebben ook een groot terras, waar mensen in de zomer een biertje kunnen drinken."

Het is nog lang geen etenstijd, maar de cafetaria zit al goed vol. "Het is in principe altijd wel druk, maar vanwege de eerste plek loopt het echt storm," zegt Verwey. Op de borden liggen niet alleen frietjes, maar vooral ook veel vers belegde broodjes op houten plankjes die je een bourgondisch gevoel moeten geven. "Het is geweldig dat De Lind eerste van Nederland is geworden," vertelt een gast me. "Ik weet niet of ze ook echt de lekkerste van Nederland zijn, maar van Oisterwijk sowieso. Het is fijn dat je hier lekker op je gemak kan zitten en dat het voelt alsof je echt even uit eten bent." Een andere gast vult aan: "Ik blijf hier terugkomen omdat het aanbod zo groot is. Soms heb ik zin in friet speciaal met een kroket, soms in een luxe broodje hamburger."

"Ben je klaar om je eigen friet te bakken?" vraagt Verwey. Mijn moeder heeft vroeger in een snackbar gewerkt, dus ik ga ervan uit dat het frituren in mijn genen zit. Dat blijkt tegen te vallen.

Ik vind het eng, misschien omdat ik onhandig ben en mijn lichaamstemperatuur liever niet opschroef naar zo'n 170 graden Celsius. Ik gooi op gevoel wat friet in de frituurpan. Het blijken drie porties te zijn in plaats van een. Daarna zoek ik me suf naar een timer.

Verwey zet de timer voor mij aan, en ik blijf rustig naast de frietjes staan. "Wil je verder niks op je bord?" vraagt Verwey. Ik haast me richting de andere kant van de keuken, waar ik ergens een bord vandaan tover en bij de garnering blijf hangen. Ik kies voor sla, maar kan nergens een vork of opscheplepel vinden. "Ik haal je frietjes er wel uit," roept Verwey.

Shit, de friet vergeten. Ik pak de sla met mijn handen, en ren terug met mijn bordje naar de frieten. "Lekker, droge sla," zegt Verwey lachend. Ik ren weer terug en kan niet kiezen uit zeven verschillende dressings. Uiteindelijk kies ik voor een frambozendressing, waar mijn sla in verzuipt omdat ik te hard knijp. Ik schep mijn friet op het bord, en bedenk me dat er nog geen zout op zit. Ik pak het zoutvat en schud zo fanatiek dat er een halve kilo uit komt.

De sla is verlept door de frambozensaus, de friet is vrij krokant en bovendien zit er een jaarvoorraad zout op. Ik kwam hierheen om mee te lopen in de beste cafetaria van Nederland, om daar de lekkerste friet te bakken die er bestaat. Uiteindelijk ben ik helemaal naar Oisterwijk gegaan om een bord friet met sla te laten mislukken, en er op de harde manier achter te komen dat goed zijn in frituren niet genetisch bepaald is.

Ik hou het voortaan bij stukjes schrijven.