Wat ik heb geleerd van het overleven van een gewelddadige relatie

Het einde van mijn gewelddadige relatie is ondertussen vier jaar geleden. Maar ik heb nog steeds moeite met het verwoorden van mijn gedachten en gevoelens als ik denk aan het feit dat ik bijna drie jaar lang huiselijk geweld heb ervaren. Niet omdat het pijn doet, of omdat het verschrikkelijke herinneringen naar boven brengt, maar omdat ik verder wil met mijn leven. En ik haat het idee dat hij nog steeds een zekere macht over mij heeft – en dat hij dat ooit heeft gehad.

Ik was een optimistisch 17-jarig meisje toen ik ontzettend verliefd werd op een oudere man. Hij was mysterieus, charismatisch, en had zo zijn problemen – een bijna clichématige bad boy. We leerden elkaar via gemeenschappelijke vrienden kennen, en onze levens raakten ongelooflijk snel met elkaar verweven. Van de drie jaren die daarop volgden, heb ik van slechts één ding spijt: dat ik bij hem ben gebleven na het eerste incident.

Het gebeurde op een dag nadat hij had gedronken. Hij kwam thuis en we kregen ruzie, maar er hing een stuk meer spanning in de lucht dan normaal. Voordat ik het doorhad werd ik tegen de muur gebeukt, met zijn handen om mijn keel. Ik werd licht in mijn hoofd doordat de zuurstof mijn lichaam verliet.

Ik ben fysiek altijd vrij sterk geweest, dus ik had niet verwacht dat ik zo weinig verzet kon bieden. Het was bovendien de eerste keer dat ik geweld zoals dit ervaarde. Volledig in shock rende ik de straat op terwijl ik om hulp schreeuwde.

Een buurman belde de politie, maar mijn vriend was al gevlucht voordat de politie arriveerde. De agenten vroegen me of ik aangifte wilde doen. Ik vertelde ze dat ik niet wist wie hij was, en dat ik geen informatie wilde geven. Dit zag ik toen als een daad van liefde. Ik was in mijn hoofd al excuses voor hem aan het maken: "dit is niet zijn schuld, het was de alcohol." "Hij heeft nu veel aan zijn hoofd. Het is vast een eenmalige gebeurtenis." "Ik had hem niet moeten uitdagen."

Maar mijn familie en vrienden hadden hun oordeel al snel gevormd – iedereen keurde onze relatie sowieso al af. Ik negeerde hun advies, maar luisterde wel naar al de overtuigende, tranentrekkende verontschuldigingen van mijn vriend. Hij zei dat hij van me hield, en me nooit meer pijn zou doen. Hij had zelfs een tattoo laten zetten als symbool dat hij was veranderd, en dat hij voor altijd bij me wilde blijven.

Achteraf gezien is het gestoord dat ik hier ook maar iets van geloofde. Maar hij had me op dit punt al zo gemanipuleerd, dat het leek alsof bij hem blijven mijn enige optie was. Ik begrijp nu dat iemand die echt van je houdt je niet isoleert van je familie en vrienden. Het maakte deel uit van zijn strategie, een techniek die mij zwak, kwetsbaar en afhankelijk maakte.

De maanden en jaren die hierop volgden waren donker. Zes maanden na die eerste ruzie volgde er weer een. En toen gebeurde het om de week. Ik durfde de politie niet meer te bellen, omdat ik bang was dat hij me zou vermoorden. De ruzies werden steeds gewelddadiger en zijn bedreigingen steeds akeliger.

Daarnaast was er het dagelijkse, emotionele misbruik: de bedreigingen dat hij mijn familie wat zou aandoen als ik hen ooit zou vertellen wat er aan de hand was. Ik begon me aan te passen aan deze manische cyclus van gepassioneerde liefde en chaotisch geweld, terwijl ik mezelf ervan overtuigde dat ik 'als artiest zijnde' liever dit wilde dan een 'saaie' relatie. Ik leefde in een eeuwige staat van voorzichtigheid.

Dit is ongetwijfeld een verhaal zoals je er al duizenden hebt gehoord, maar er is één essentieel ding wat ontbreekt in onze gesprekken over huiselijk geweld: we moeten lessen leren van degenen die het nooit hebben ervaren. We focussen ons enkel en alleen op de slachtoffers van huiselijk geweld. We leren ze de waarschuwingstekens te herkennen. We vertellen ze over de hulp die beschikbaar is. Maar ondertussen creëren we een omgeving waarin mishandeling wordt getolereerd en verdoezeld. Hier zijn een paar dingen waarvan ik wou dat de mensen om mij heen het hadden geweten.

Heb geen medelijden met me. Wat mij is overkomen, is al gebeurd. Je medelijden maakt mijn situatie er niet beter op. In plaats van je medeleven, had ik woede nodig. Walging en verontwaardiging over zijn gedrag. In plaats van je "verdrietig"-reactie op mijn facebookbericht, had ik gehoopt dat je tegen je vriend zou zeggen dat het niet oké is om zijn vriendin een "domme hoer" te noemen, of een glas door de kamer te gooien.

Ik waardeer je medeleven, maar het helpt niemand. Ik ben geen slachtoffer, ik ben een fucking strijder. Tegen alle statistische verwachtingen rondom huiselijk geweld in, ben ik er sterker uit gekomen. Ik wil niet dat je met me meeleeft, ik wil dat je me helpt om lawaai te maken, om het patroon te doorbreken, en dat je een katalysator voor verandering wordt.

Voel je niet genoodzaakt om je in me te verplaatsen. Je zal toch nooit begrijpen wat me is overkomen, of waarom. Ik begrijp het zelf nog steeds niet. Ik ben een van de sterkste vrouwen die ik ken, en ik ben misschien wel de laatste persoon waar je dit achter zou zoeken. Maar het is wel gebeurd. Het gebeurde zo geleidelijk dat ik mezelf nauwelijks nog herkende op de dag dat ik hem verliet.

Mijn ex verlaten was één van de moeilijkste en dapperste dingen die ik ooit heb gedaan. Na me zo lang zo zwak gevoeld te hebben, had ik op dat moment bevestiging nodig vanuit mijn omgeving.

Als iemand zich openstelt over zijn of haar ervaringen met huiselijk geweld, wil diegene waarschijnlijk niet dat je het gesprek aangaat. Diegene wil vooral dat je luistert. Ik wilde af van de demonen die ik zo lang bij me had gedragen. Jezelf je verhaal horen vertellen kan een echte eerste stap zijn in het herstelproces. Tot op de dag van vandaag komen er soms herinneringen naar buiten die ik heel lang heb weggestopt. En nu pas, als ik mezelf hardop hoor vertellen, kan ik accepteren dat "mij dit is overkomen en dat ik mezelf vergeef".

Door mijn ervaring heb ik zoveel over mezelf en anderen geleerd, dat ik dit nooit allemaal in woorden zal kunnen vatten. Ik heb geleerd wat mijn lichaam en geest allemaal kunnen verduren. Ik heb geleerd over mijn eigen vermogen om te herstellen en weer op te bloeien. En ik heb een aantal lessen geleerd over anderen die van onschatbare waarde zijn.

Misschien wel het meest verdrietige van dit alles is het feit dat veel van deze vrouwen en mannen dit in eenzaamheid moeten doorstaan, in stilte, terwijl ze elke dag hun schaamte proberen te verbergen. Schaamte - dat is het voornaamste gevoel dat je ervaart als je in je relatie mishandeld wordt. Complete en volslagen schaamte over het feit dat je zo zwak en zielig bent geweest. Het gevoel dat je verdient wat je overkomt. Je voelt een misplaatste trots over het feit dat je 's ochtends bent opgestaan, je wonden hebt bedekt en een lach op je gezicht hebt getoverd.

Het probleem met huiselijk geweld valt niet alleen het rechtssysteem te verwijten, of de politie, of een andere zondebok waar we het op af kunnen schuiven. In de basis gaat het om de manier waarop mannen worden opgevoed, en leren hoe ze vrouwen behandelen – want het zijn vooral vrouwen die het doelwit worden van huiselijk geweld.

Als je huiselijk geweld naar haar wortels traceert, dan kom je uit bij jongens die leren dat je problemen op kunt lossen met verbaal en fysiek geweld. Jongens die leren dat het oké is om naar hun moeder te schreeuwen, of haar te vertellen dat ze dom is, of om borden op de grond te gooien omdat ze een driftbui hebben. En ja, je zal mannen vinden die vroeger zelf mishandeld zijn - met name door onwetende mannen, waarin cycli van mishandeling zichzelf generaties lang herhalen. Waarom hebben we nog steeds niet de ruggengraat om ons hiertegen uit te spreken, en te zeggen dat we dit niet meer accepteren?

Mijn relatie is uiteindelijk geëindigd nadat hij mijn jongere zusje aanviel. Ik werd overvallen door de instinctieve drang om haar te beschermen. Het ging ineens niet alleen meer om mezelf.

Het kostte me vier maanden voordat ik hem kon verlaten, ik bedacht een uitgebreide leugen om mezelf te bevrijden uit zijn grip. Daarop volgde nog een jaar van advocaten en dagen in de rechtbank voordat ik een contactverbod kon krijgen. Hij verzon elke keer redenen om zittingen uit te stellen, waardoor het proces werd vertraagd en mijn verwerkingsproces werd uitgesteld. Ondertussen probeerde ik de PTSS op afstand te houden, terwijl de rechtbank vooral zijn rechten beschermde, in plaats van die van mij.

Er zijn natuurlijk miljoenen artikelen geschreven over huiselijk geweld. Je leest ze, maakt je er even kwaad over, en gaat weer verder met je leven. Laat dit alsjeblieft niet weer zo'n artikel zijn. Spreek je vrienden aan op onacceptabel gedrag. Beschouw de personen die huiselijk geweld hebben overleefd als strijders in plaats van als slachtoffers.

Laten we onze emoties in al hun kleuren en heftigheden erkennen, maar ook leren om op een gezonde manier met ze om te gaan. We moeten leren herkennen wanneer iemands inschattingsvermogen wordt beperkt door een mentale ziekte, en diegene helpen met het vinden van hulp. Maar laten we het in godsnaam niet meer hebben over "hoe erg huiselijk geweld is", zonder er verder daadwerkelijk iets tegen te doen.