Deze arts is ervan overtuigd dat een piercing je van je migraine af kan helpen

Migraine kan een groot obstakel vormen voor de ruim twee miljoen Nederlanders die er last van hebben. Ernstige hoofdpijnaanvallen zijn het voornaamste kenmerk van de hersenziekte, maar ook misselijkheid, overgeven, overgevoeligheid voor licht en geluid en het ervaren van aura’s (o.a. lichtflitsen) zijn symptomen. Migraine staat op de tweede plek van meest belastende ziekten wereldwijd, en veel mensen blijven onbehandeld vanwege misvattingen rondom de ziekte – zo wist ruim 80 procent van de deelnemers van een onderzoek van het GfK niet dat migraine een hersenziekte is.

Migraine is voor veel mensen ook moeilijk te behandelen. Medicijnen kunnen doorgaans in twee groepen onderverdeeld worden: aanvalsmedicatie en preventieve medicatie. Mensen die minder dan twee keer per maand een migraineaanval hebben, worden vaak behandeld met triptanen (medicijnen die de bloedvaten vernauwen, wat hoofdpijn vermindert), en mensen die vaker last hebben van aanvallen moeten dagelijks preventieve medicatie slikken. Ook worden er sinds een aantal jaren botoxbehandelingen uitgevoerd, die de spiertjes in het gezicht doen ontspannen, wat mogelijk de klachten voor een aantal maanden kan verminderen. Maar een daadwerkelijk geneesmiddel bestaat niet – althans, niet volgens de medische wereld.

Op verschillende fora en in Facebookgroepen stuitte ik echter wel op berichten van wat uiteindelijk begon te voelen als een groeiende groep mensen, die allemaal beweerden hun migraine op alternatieve wijze te hebben genezen: met een piercing. Deze zogeheten daith piercing wordt aan de binnenkant van het oor gezet, net boven de tragus en is volgens veel van de dragers een wondermiddel tegen migraine.

Eén van de personen die haar positieve ervaring in een besloten Facebookgroep deelde is Jenny Gomes. De 32-jarige leeft al sinds haar jeugd met hevige migraine, maar sinds ze in beide oren daith piercings heeft laten zetten, heeft ze geen aanvallen meer gehad. “De migraine werd met de jaren ook steeds heftiger,” zegt ze. “Vooral op de momenten dat ik erg moe was kreeg ik aanvallen. Ik werd erg misselijk, moest overgeven, het werd zwart voor mijn ogen en ik lag roerloos op de grond.”

Jenny is talloze keren naar de dokter geweest, maar alle medicijnen die ze kreeg voorgeschreven hielpen haar niet. “Ik kreeg zetpillen om te gebruiken tijdens een aanval, maar ik had natuurlijk helemaal geen tijd om die in te brengen als een aanval op kwam zetten. Hierna kreeg ik ook tabletten die ik onder mijn tong moest leggen, maar daar werd ik nog misselijker van,” vertelt ze mij. “Ik ben zelf online naar oplossingen gaan zoeken. Ik veranderde mijn eetpatroon en ging flink sporten, maar ook dat hielp niet. Ik kwam toen op Google wat informatie tegen over daith piercings en heb de knoop doorgehakt,” vertelt ze. Twee weken en twee oorgaatjes verder besefte Jenny dat ze nog geen migraineaanval had gehad. “Ik heb op een gegeven moment zelfs de piercings eruit gehaald om te kijken of ze écht hielpen, en na een paar dagen kreeg ik weer een migraineaanval. Ik heb ze er hierna weer in gedaan en nooit meer ergens last van gehad,” zegt ze. Jenny heeft inmiddels al veertien jaar een daith piercing in beide oren. “Ik was eerst erg sceptisch, maar ik ben echt heel tevreden met mijn beslissing.”

Inmiddels nieuwsgierig naar dit fenomeen ging ik flink wat specialisten en experts bellen. Maar hoe meer experts ik sprak, van neurologen tot artsen en acupuncturisten, hoe meer het duidelijk werd dat er niet alleen weinig tot niets bekend was over de werking van de piercing, maar deze ook totaal niet serieus genomen werd en zelfs taboe was in zowel de reguliere als alternatieve geneeswereld. Ik heb talloze mailtjes verstuurd en telefoongesprekken gehad, en ik werd niet één keer serieus te woord gestaan. Niemand leek er wat van te geloven.

In de tussentijd heb ik gezocht naar artikelen, onderzoeken, Facebookgroepen, YouTubevideo’s en fora in de hoop een wat duidelijker beeld te krijgen van de mysterieuze piercing. Zo kwam ik vooral veel verschillende artikelen tegen waarin de conclusie getrokken werd dat ze totaal niet werken, dat het op z’n best een placebo-effect is, en dat de werking niet wetenschappelijk onderbouwd is – wat, om eerlijk te zijn, op dat moment waarschijnlijk ook logische conclusies waren.

In 2016 verscheen echter deze anekdotische studie online, waarin een mini-enquête was afgenomen onder de dragers van daith piercings. Veel van de ondervraagden reageerden positief op het effect van de piercing op hun gezondheid. Hierna kwam ik een publicatie tegen uit november 2017 van Italiaanse onderzoekers. Het onderzoek betrof een man van 54 jaar oud met migraine, die een daith piercing had laten zetten. De onderzoekers constateerden dat de aanvallen, de pijn en zijn consumptie van pijnstillers “flink waren afgenomen,” maar de enige conclusie die zij konden trekken was dat er nog meer onderzoek nodig is, en dat – vanwege de anekdotische aard van de werking van de piercing – de behandeling niet als werkend bewezen kon worden.

De werking van de daith piercing wordt vaak vergeleken met acupunctuur. Het idee is dat de piercing een specifiek drukpunt stimuleert, net als wordt gedaan bij acupunctuurbehandelingen in het oor, maar geen van de acupuncturisten die ik gesproken heb kon mij hier meer over vertellen, en ze wuifden allen het hele concept van de piercing zelfs weg. Overigens is de plek waar de piercing gezet wordt niet een bekend drukpunt binnen de acupunctuur.

Van al deze tegenstrijdige, onduidelijke informatie en alle experts die mij niet konden helpen kreeg ik ondertussen bijna zelf een migraineaanval, tot ik op het spoor kwam van de publicatie ‘Daith piercing - vagus nerve stimulation and migraine prophylaxis’ , geschreven door Dr. Chris Blatchley van de London Migraine Clinic en professor Arnold Wilkins van de Universiteit van Essex. Hierin wordt een onderzoek onder veertig deelnemers met migraine beschreven, en een enquête die door meer dan 3.000 mensen met een daith piercing is ingevuld. Op goed geluk stuurde ik Blatchley een mailtje; de volgende dag interviewde ik hem via Skype.

Ik leg Blatchley uit hoeveel moeite ik had met het vinden van een expert en ik vraag hem of hij nu echt de enige is die hier actief onderzoek naar doet: “Daar lijkt het wel op!” lacht hij. “Er zijn veel doktoren die het idee afwijzen. Ik denk dat mensen het idee van een metalen pin in je oor stoppen om migraine tegen te gaan, te ‘hippie’ vinden. Men zegt dat er nog geen bewijs voor is, en het daarom bewezen is dat het niet werkt. Maar de afwezigheid van bewijs is niet hetzelfde als bewijs dat het niet werkt.”

Blatchley vertelt dat hij twee jaar geleden via een vriendin een online enquête vond waarin mensen gevraagd werden naar hun ervaring met daith piercings. “Ik dacht zelf eerst ook, wat een onzin, maar toen besloot ik uit nieuwsgierigheid toch de data van de persoon die de enquête had opgesteld op te vragen.” Hoewel de data zelf wetenschappelijk gezien niet heel nuttig was, herkende Blatchley bepaalde patronen die hij niet kon negeren. “Ik heb toen mijn eigen enquête opgesteld, die inmiddels door meer dan drieduizend mensen met een daith piercing is ingevuld, en de resultaten zijn veelbelovend.”

Het is belangrijk te benadrukken, zoals Blatchley ook doet, dat niet iedereen reageert op de piercings. “Je kunt de groep in drieën splitsen: mensen die helemaal niet reageren op de piercing en mensen die deels reageren, waarbij de effecten van de piercing na een week of twee afnemen – die twee groepen samen vormen minder dan de helft van de mensen. En daar tegenover staan mensen die wél reageren, waarvan zo’n tien procent zelfs van alle migraineklachten genezen,” vertelt hij.

Ook is de duur van de werking een belangrijke factor. Zo’n driehonderd van de mensen die de enquête invulden hebben de daith piercing al een jaar of langer. En ook onder hen is de reactie erg goed: ruim 70 procent reageert na een jaar goed en is tevreden, en bij de rest van de mensen werkt het niet (meer). “Een positieve reactie van 70 procent is gewoon … wauw,” lacht Blatchley. “Wel is het belangrijk te benadrukken dat je niet volledig van deze data uit kan gaan, wetenschappelijk gezien. De mensen die deze enquête hebben ingevuld zijn zelf geselecteerd, en over het algemeen reageren mensen voornamelijk als iets helemaal wel of helemaal niet werkt.”

Blatchley heeft vervolgens een groep van veertig mensen met migraine onderzocht bij wie een daith piercing gezet werd, door ook naderhand in een follow-up naar de werking te informeren. De resultaten van dit onderzoek zijn wél wetenschappelijk geldig en kwamen grotendeels overeen met de enquête: na één tot drie maanden meldden acht mensen geen verbetering te ervaren van de piercing, dertien mensen ‘een beetje’ verbetering (van gemiddeld 13,6 dagen hoofdpijn per maand naar 6,4) en dertien mensen gaven aan een ‘geweldige’ verbetering te merken (van gemiddeld 15,3 dagen hoofdpijn per maand naar 2.)

“Ook lieten wij de deelnemers voor en na het zetten van de piercing kijken naar een patroon met zwart-witte lijnen, wat voor de meeste mensen met migraine hoofdpijn en misselijkheid veroorzaakt,” vertelt hij me. “En we concludeerden dat een deel van de mensen direct na het zetten van de daith piercing minder of helemaal geen last had als ze naar het patroon keken, en dat hun hoofdpijn ook meteen afnam,” aldus Blatchley. “Het is vrij opmerkelijk dat het zo’n direct effect op sommige mensen heeft, al is dat natuurlijk niet bij iedereen het geval.”

Het onderzoek van Blatchley en mede-onderzoeker Wilkins, wat – toegegeven – nog in de wetenschappelijke kinderschoenen staat, is dus hoopgevend. Maar hoe is het mogelijk dat een piercing in het oor migraineklachten kan verminderen of zelfs kan genezen? Blatchley verklaart eerst wat een migraine precies is: “Migraine is geen externe ziekte of iets dergelijks, het is een netwerkprobleem in de hersenen waar ook een groot genetisch element een rol speelt, en dat probleem beïnvloedt een groot deel van het brein, waaronder ook het autonome zenuwstelsel.” Dat is het systeem dat onder andere je bloeddruk controleert, en je slaap en eetlust reguleert. De nervus vagus is de langste zenuw van het autonome zenuwstelsel en heeft een aftakking in het oor. “De daith piercing stimuleert in theorie dit kleine deel van het autonome zenuwstelsel,” zegt hij.

“Het vereist nog meer onderzoek, maar ik ben ervan overtuigd dat het daarom helpt tegen migraine.” In de kliniek van Blatchley worden daith piercings met medische doeleinden gezet, vaak in één oor tegelijk. Het genezingsproces kan soms wat problemen veroorzaken en het is van belang dat het oor niet ontsteekt, bijvoorbeeld door op je andere oor te slapen. “Dat is het enige nadeel van de procedure. Verder is het goedkoop en voor veel mensen het proberen waard.”

Tot nu toe is placebo de beste medische verklaring voor de werking van de daith piercing door doktoren wereldwijd, maar volgens Blatchley zijn de resultaten te goed om placebo te zijn. “Ik begrijp tot zekere hoogte waarom artsen denken dat het een placebo-effect is, omdat het hier gaat om een invasieve procedure. Op het moment dat je naalden in mensen steekt, is er altijd een hoog placebo-gehalte,” geeft hij toe. “Maar er bestaat nu ook de veronderstelling dat het daarom per definitie een placebo is, wat ik niet geloof.”

Blatchley wijst allereerst naar mensen die al meerdere gefaalde behandelingen hebben gehad voor hun migraine: “Hoe meer behandelingen falen, hoe kleiner de kans dat een placebo werkt – dat wordt over het algemeen door artsen geaccepteerd, en bij een aantal van de ondervraagden is dat wel het geval,” zegt hij. “Dat ten eerste. Als je verder naar de patronen van de enquête kijkt, zie je dat er een groep mensen is die al langer dan twee jaar positief reageert op hun daith piercing. Het is voor iedere willekeurige placebo uiterst onwaarschijnlijk dat ze na twee jaar nog werken.”

Er is duidelijk meer onderzoek nodig, maar Blatchley krijgt vooralsnog geen patent voor zijn onderzoek of steun van zijn medische collega’s. “Momenteel zijn we andere delen van het oor aan het stimuleren, en wat we tot dusverre zien is dat er geen effect is op migraine, waar dat wel gebeurt in het ‘daith gedeelte’ van het oor,” vertelt hij. “Ik zou graag hersenscans uitvoeren en verschillende delen van het brein meten op het moment dat de piercing gezet wordt. Ik ben vrij zeker dat de hersenen hier meetbaar op reageren, maar ik heb daar nu niet de middelen voor.”

Maar Blatchley laat zich niet uit het veld slaan en hoopt dat er in de toekomst veel meer onderzoek naar de daith piercing komt. “Schopenhauer zei ooit dat elke waarheid drie stadia doorloopt: Eerst wordt een idee belachelijk gemaakt, vervolgens agressief tegengewerkt en tot slot als vanzelfsprekend beschouwd,” lacht hij. “Voor nu zie ik het als mijn taak om aan te tonen dat de daith piercing daadwerkelijk effect heeft, zodat andere doktoren ook geïnteresseerd raken.”

Ergens valt het te begrijpen dat veel doktoren nog niet overtuigd zijn – de meesten zullen immers voornamelijk de mensen waarbij de piercing niet gewerkt heeft verder behandelen. Kijk maar naar Jenny: na het succes van haar daith piercing is ze nooit meer naar een dokter geweest voor migraine-gerelateerde klachten. Wel heeft ze nog eens contact opgezocht met haar piercer: “Ik heb hem zeker nog een bedankje gestuurd.”

Zij is absoluut een van de succesverhalen. “Ik kan nu gewoon werken, het huishouden doen en voor mijn kinderen zorgen,” zegt ze. De daith piercing zal voorlopig nog op weerstand blijven stuiten in de medische wereld, en zal ook niet voor iedereen dé oplossing zijn voor hun migraine. Maar het wordt hoog tijd dat artsen goed, solide onderzoek gaan uitvoeren, in plaats van de daith piercing weg te zetten als onzin – waarbij ze ook mogelijk mensen belemmeren in hun herstel. Stimulatie van de nervus vagus zou het begin kunnen zijn van betere behandelingsmethoden voor miljoenen mensen wereldwijd, en als het in het ergste geval niet werkt, dan hou je er op z’n minst een leuk sieraad aan over.

Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.