wetenschap

Er zitten meer risico’s aan afgeleid raken dan alleen wat verspilde tijd

Uit onderzoek blijkt dat we de werkelijkheid verkeerd interpreteren en vervormen als we afgeleid raken.
man kijkt op telefoon en laptop
FluxFactory via GettyImages

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Als je afgeleid raakt van waar je mee bezig bent, omdat je even moet sms’en, e-mailen, instagrammen of netflixen, is dat misschien wel schadelijker dan je denkt. Uit nieuw onderzoek van de Ohio State University, dat onlangs werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, blijkt dat we de werkelijkheid verkeerd interpreteren en vervormen als we afgeleid worden. Ook werd ontdekt dat de meeste mensen het niet eens doorhebben. Sterker nog, ze zijn sterk overtuigd van wat ze denken te hebben gezien.

Advertentie

In het onderzoek kregen mensen vier vierkantjes met verschillende kleuren op een computerscherm te zien. Ze moesten zich op een specifiek vierkantje concentreren. Vervolgens verscheen er af en toe een helder beeld op het scherm, waardoor de deelnemers van hun taak werden afgeleid. Daarna werden ze gevraagd naar de kleur van het vierkantje waar ze zich op moesten focussen. De meeste deelnemers hadden dat fout: ze verwarden de kleur van het vierkantje met de kleur van het beeld dat bedoeld was om af te leiden.

De onderzoekers suggereren dat we verward raken door dit soort onderbrekingen in onze aandacht. We halen details van taken die we moeten doen door elkaar met details van de ongerelateerde afleiding. Volgens dit onderzoek mengen we die details voortdurend. Het onderzoek draagt daarmee bij aan de enorme hoeveelheid bewijs voor het idee dat hoe aandachtiger we zijn, hoe beter we dingen verwerken en onthouden.

“Dit roept een interessante vervolgvraag op over ons geheugen,” zegt hoofdonderzoeker Jiageng Chen in een verklaring. “Als je op het juiste moment wordt afgeleid, zou het dan zo kunnen zijn dat je elementen uit de afleiding overneemt in het ding dat je je meent te herinneren? Zou het kunnen betekenen dat sommige van de fouten in ons geheugen zo zijn omdat we in de eerste instantie iets verkeerds hebben waargenomen?”

Er is steeds meer onderzoek waaruit blijkt dat onze hersenen niet altijd helemaal eerlijk tegen ons zijn. Uit eerder onderzoek blijkt dat het brein vaak probeert om stukjes informatie samen te voegen om zichzelf een verhaal te vertellen en betekenis te vinden, waardoor zelfs mensen met een fenomenaal geheugen valse herinneringen aan eerdere ervaringen aanmaken. Het gebeurt bijvoorbeeld ook heel vaak bij misdrijven of ongelukken dat slachtoffers of ooggetuigen zich geen belangrijke details kunnen herinneren. Herinneringen vervagen na verloop van tijd en herschrijven zich vrijwel elke keer als we ze opnieuw voor de geest halen, waardoor veel van ons zich afvragen hoe reëel onze realiteit eigenlijk is. Het leven is gewoon een grote hersentruc. Enfin, zelfs als alles bedrog is, kunnen we het in ieder geval met elkaar delen op Instagram.