Teveel gamen leidt tot hallucinaties

Heb je ooit iets te lang achter een game gezeten, waarna de echte wereld ineens bestond uit Minecraft-pixels? Of health bars uit World of Warcraft boven de hoofden van IRL mensen gezien? Of de weg zien veranderen in Guitar Hero terwijl je achter het stuur zat? Je bent blijkbaar niet de enige.

Een artikel dat in een nieuwe uitgave van de International Journal of Human-Computer Interaction gepubliceerd is, onderzocht het fenomeen van game-gerelateerde pseudo-hallucinaties, die in de wetenschap bekend staan als "game transfer phenomena" (GTP).

De auteurs, psychologen Angelica Ortiz de Gortari en Mark Griffiths, legden het scala aan effecten als volgt uit:

GTP manifesteren zich als veranderde sensorische percepties en automatische mentale processen en gedrag. GTP komt spontaan en ongecontroleerd voor. Het kan tijdens het gamen gebeuren, meteen nadat er gestopt is met spelen of na een vertraging.

Terwijl het concept van GTP al langer bestaat - het wordt soms ook het "Tetris-effect" genoemd - geloven de auteurs dat hun onderzoek het eerste is dat naar veranderde perceptie kijkt in grote groepen gamers. Ze wijzen er ook op dat naar mate games steeds overweldigender worden, het steeds belangrijker wordt om te begrijpen hoe ze onze perceptie beïnvloeden.

Om data te verzamelen zochten de onderzoekers naar relevante posts op 54 game-forums, en vonden 656 verschillende gevallen waarin leden de hallucinatie-achtige effecten omschreven. Ze kwamen voor bij 181 verschillende games, van Tetris-achtige spellen tot RPG's als World of Warcraft. De resultaten werden in een database gekwantificeerd om ze beter te kunnen analyseren.

De wetenschappers kwamen er achter dat de meeste gamers aangaven erg lang achter elkaar gegamed hadden voordat ze hallucineerden. De hallucinaties zelf duurden meestal maar een paar seconden - maar waren in sommige gevallen dagenlang aanwezig.

Mensen ervaarden ook verschillende soorten hallucinaties. Sommigen zagen onderdelen van het spel in hun verbeelding, of op hun oogleden gebrand: "De eerste keer dat ik "Meteos" kocht, speelde ik het dagen achtereen. Daarna was het onmogelijk om te slapen, omdat ik de hele tijd Meteos-stukjes zag vallen als ik mijn ogen dicht deed," schreef een fan van het Nintendo DS-spel.

Andere spelers zagen elementen uit spellen in hun echte leven, wat misschien nog verontrustender is. "Na een lange sessie Black Ops [Call of Duty], zag ik een rode tag boven een fietsende vrouw," volgens een CoD-speler. "Gelukkig had ik geen geweer in mijn hand."

Andere zintuigen, zoals beweging of gehoor, speelden soms ook een rol. En af en toe werd er zelfs een verwrongen beeld van de realiteit - tijd die op een ander tempo verstreek - gemeld.

De onderzoekers concludeerden dat ja, gamen "verwrongen visuele perceptie" kan veroorzaken, vooral na lange sessies. Maar terwijl de effecten misschien vergelijkbaar lijken met de symptomen van schizofrenie, of drugsgebruik, moeten deze mensen niet onder dezelfde categorie worden geschaard. "Een van de doelen van dit onderzoek is om GTP te ontraadselen, omdat de ervaringen in veel gevallen verkeerd begrepen kunnen worden," aldus de onderzoekers.

Het was tenslotte zo dat sommige gamers de trippende post-game visioenen wel prettig vonden. De auteurs schreven dat die ervaringen hun niet alleen inzicht gaven in de menselijke psyche, maar dat die mogelijk ook kunnen helpen bij het gebruik van games in educatie. Natuurlijk kunnen de hallucinaties ook leiden tot minder positieve gevolgen, zoals afgeleide bestuurders. "Het kan in sommige omstandigheden gevaarlijk zijn," vertelde Ortiz de Gortari de Telegraph. "Daarom is het belangrijk om een pauze te nemen na het gamen, en om hier verder onderzoek naar te doen."

Verder wordt er geen woord gerept of dit fenomeen beperkt blijft tot games. Ben ik de enige die soms Facebook-meldingen aan de randen van het echte leven ziet opduiken?