Dokters vertellen over de eerste succesvolle penistransplantatie in de VS

Een team artsen van het Massachusetts General Hospital voerde vorige week de eerste succesvolle Amerikaanse penistransplantatie uit. Plastisch chirurgen Curtis Cetrulo en Dicken Ko behandelde in deze 15 uur durende operatie de 64-jarige Thomas Manning, die het grootste deel van zijn penis was verloren aan de gevolgen van kanker.

Een operatie als deze is maar twee keer eerder voorgekomen: een mislukte poging in China in 2016 en een in Zuid-Afrika in 2014, die wel succesvol was. Volgens Certulo en Ko zijn er talloze jonge mannen die het zonder hun penis moeten doen, vanwege bijvoorbeeld oorlogsverwondingen.

De twee artsen hebben dit succes aan de grote klok gehangen in de hoop dat dit soort operaties in de toekomst vaker voor gaan komen. Het betekent in de woorden van Certulo een "kwantumsprong" in de keuzemogelijkheden van mannen die geen penis meer hebben: "slachtoffers moeten nu vaak een deel van hun beenvlees afstaan. Dat wordt dan bevestigd als een soort tubevormig aanhangsel met een katheter. Dat moet dan dienstdoen als penis."

Cetrulo en Ko willen daar verandering in brengen. Hun missie is dat Manning's penis echt lijkt, en dat hij staand kan plassen – "nu sprayt hij nog." Ook willen ze dat hij weer de normale seksuele handelingen kan verrichten. Om dat laatste doel te bereiken gaat hij de komende maanden met een seksueel therapeut werken.

MOTHERBOARD: Hoe werkt een penistransplantatie? Hoe kwam je op het idee om dit te doen?

Certulo: We zien dit als logische ontwikkeling in de 'allotransplantatie' - dat is de tak die zich bezighoudt met complexe lichaamsdelen als het gezicht, of een hand.

Een niertransplantatie is een simpelere procedure omdat het alleen bestaat uit nier. Een hand of gezicht bestaat uit aderen, gewrichten, zenuwen: het transplant noemen we in dit geval een allograft. En de penis is nog moeilijker dan een hand omdat het vasculair gezien zeer complex in elkaar zit.

Ok, dus wat is de volgorde van handelingen? Wat maakt het zo moeilijk?

Ko: Het urinekanaal is het belangrijkste onderdeel. Het is een beetje het steigerwerk voor de rest van de operatie, en moet het eerst veiliggesteld worden. Dan volgt de bedrading van het vasculaire stelsel.

De urinebuis is vrij gemakkelijk aangesloten, maar het is een delicate zaak om al die kleine bloedvaatjes met elkaar in verbinding te brengen.

Het klinkt alsof de operatie redelijk goed is verlopen. Hoe zal zijn rehabilitatie verlopen?

Cetrulo: Urologen gaan ervoor zorgen dat hij zonder katheter kan plassen. Dat is de eerste stap. Daarna zal de seksueel expert hem psychologisch begeleiden in dit helingsproces, zodat hij hopelijk weer normaal seks kan hebben. Dat is eigenlijk het hoogste doel van deze operatie.

Zullen zijn bedpartners opmerken dat hij een transplantatie heeft gehad?

Cetrulo: Hij heeft wel littekens, maar het zal er verder gewoon uitzien als een penis.

Hoe vind je de juiste penisdonor?

Cetrulo: Donoren worden gezocht via een organenbank. Op zich op de reguliere wijze. Maar voor de penis geld een apart protocol in het contacteren van de familie.

Ah, en moet de donorpenis dan ongeveer even groot zijn als de oorspronkelijke penis?

Cetrulo: Ja. Er zijn wel methodes om de anatomie van de penis aan te passen, maar er moet wel overeenkomst in grootte zijn.

In een artikel in de New York Times staat dat jullie naar buiten zijn getreden om deze operatie op de kaart te zetten. Is het correct om te zeggen dat dit een soort 'proof of concept' is?

Cetrulo: De hoop is dat dit een routine-operatie wordt. Het duurt even om door de ethische keurdienst te komen, en dat soort dingen. We zijn niet aan het treuzelen, maar er zijn gewoon veel van dit soort obstakels. We verwachten in elk geval nu al dat de volgende honderd operaties net zo succesvol zijn als de eerste. Dus het is meer dan alleen een bewijs dat we het kunnen: we zijn hypervoorbereid, en klaar om zo snel mogelijk aan de slag te gaan zodat we gewonde soldaten kunnen helpen met hun probleem.

Hoe heeft Manning dit proces ervaren?

Ko

: Nadat hij zijn seksuele functie verloor als gevolg van een operatie, werd hij sociaal teruggetrokken. Toen deze kans voorbij kwam zei hij dat hij alles zou aangrijpen om "zichzelf weer in de spiegel aan te kunnen kijken." Deze operatie is meer dan alleen een herstel van functie en vorm: het heeft te maken met de geestelijke gezondheid van een man als Manning. Daarom is deze operatie zo belangrijk.