Hoe het is om voor je werk dieren te doden

In het kleine dorpje Stein, in het noorden van Zwitserland, gaat elke maandag minstens één levend wezen dood. Meestal door toedoen van Bobby Müller (60).

Elke week brengen boeren hun vee naar de slagerij van de familie Müller, waar Bobby met zijn broers en zussen en tien werknemers al dertig jaar dieren slachten, uitbenen en vervolgens verkopen – als rauw product, of klaargemaakt voor de catering. Ik besloot eens langs te gaan om Bobby te vragen hoe het is om voor je werk dieren te doden, en wat er door hem heen gaat als hij dit doet.

VICE: Hoe vond je het toen je voor het eerst een dier doodde?
Bobby Müller: Dat voelde erg gek. Mijn eerste dier was een zeug. Ik was zestien. Mijn vader was ook slager en nam me vaak mee naar zijn werk, dus ik wist wel ongeveer wat er ging gebeuren. Vlak voordat ik in de leer zou gaan, zag ik voor het eerst hoe een dier koud werd gemaakt met een elektrische schok. Het was fascinerend: het ene moment staat het rechtop, het volgende valt-ie levenloos neer op de grond. Toen ik het zelf deed, gebruikte ik een schietmasker. Ik wilde niet dat het dier zou lijden. Die eerste keer maakte veel indruk.

En hoe voelt dat nu?
Makkelijker. Je moet gewoon kalm blijven en goed weten wat je doet. Ik ga eerst even in mijn hoofd na hoe ik het precies ga doen, daarna wen ik aan het dier en probeer ik het te kalmeren. Dieren zijn gevoelig voor je eigen houding – als ik op een kalme en vastbesloten manier te werk ga, dan voelen zij dat ook. Voordat ik het schietmasker gebruik, of ze elektrocuteer, denk ik: oké, nu is het mijn beurt, ik verlos je uit je lijden. Dat klinkt misschien wat raar, maar het werkt beter dan gewoon maar de trekker overhalen.

Hoe gaat het slachtproces precies in zijn werk?
Elke maandag komen er dieren naar ons slachthuis. Eerst doet de veearts een medische check en onderzoekt hij het gedrag. Daarna is het zaak om kalm te blijven. Zodra de deur naar het transportvoertuig opengaat, proberen we rustig en voorzichtig te blijven, om de stress voor de dieren te beperken. We begeleiden ze een voor een naar de slachtruimte, zodat ze elkaar niet hoeven te zien sterven. Dat vind ik zelf wat respectvoller. Dan doden we ze: groter vee krijgt het schietmasker, kleinere dieren zoals schapen een stroomstoot.

Maar zo gaat dat niet altijd toch? Ik heb het idee dat dieren vaak pijn lijden in slachthuizen.
Vooral bij grotere boerderijen gaat het er inderdaad soms heftiger aan toe. Daar wordt vlees puur gezien als handelswaar. Als je elke dag een dier doodt, vergeet je haast dat het een levend wezen is en zie je alleen dat: het vlees. Na mijn opleiding heb ik ook bij zo’n bedrijf gewerkt, er werden daar 260 varkens binnen één uur geslacht. Dat eist ook mentaal een flinke tol. Ik sneed ook elke dag buikvet uit varkenslichamen, en in het weekend waren mijn vingers helemaal opgezwollen. Na twee maanden kapte ik ermee. Ik vind dat dierenlevens op waarde moeten worden geschat en ik kan garanderen dat dat gebeurt bij kleine slagers zoals de onze. Bij grote bedrijven is dat eigenlijk onmogelijk.

Wordt het doden op een gegeven moment een beetje routine?
Tot op zekere hoogte wel, ja. Na een tijd weet je precies hoe je het snel en correct kunt doen. Maar ik blijf kalfjes wel moeilijk vinden. Als ik ze het slachthuis in probeer te dirigeren likken ze altijd aan mijn vingers. Ze zijn zo lief en schattig! Ik heb vaak staan trillen en me misselijk gevoeld.

Je zou er ook gewoon mee kunnen stoppen.
We eten al dieren sinds mensenheugenis, en doden kan tegenwoordig op een heel humane manier. Het is ook belangrijk om te weten waar je vlees vandaan komt: een levend dier. Het is niet zomaar een of ander voorverpakte substantie in de supermarkt.

Onder welke omstandigheden zou je weigeren om een dier te slachten?
Als ik niet de gelegenheid of de benodigdheden zou hebben om het dier goed te slachten. Ik zie er bijvoorbeeld niets in om het dier zonder verdoving in zijn nek te snijden en dood te laten bloeden – wat wel degelijk een slachttechniek is. Zowel mensen als dieren zitten zo in elkaar dat we zelfs in leven blijven als we ernstig gewond zijn. De adrenaline houdt ons bij bewustzijn, dus ik kan me nauwelijks voorstellen dat een dier dan niet aan het lijden is.

Zou je ook je eigen huisdier doden?
Ja, dat heb ik al een paar keer moeten doen. Alle paarden die ik heb gehad zijn uiteindelijk door mijn toedoen gestorven, omdat hun tijd was gekomen. En ook weleens een hond van de buren. Maar dus altijd om gezondheidsredenen.

Heb je weleens slapeloze nachten vanwege je werk?
Ik niet, maar een collega die een paar jaar geleden in een groot slachthuis werkte heeft me een keer gezegd dat hij toen ’s nachts geen oog dicht deed. Zijn collega’s zaten zich na werk lekker te bezatten, maar hij kon dat niet. Toen stopte hij ermee.

Hebben slagers vaker drankproblemen?
Dat kun je niet zo zeggen. Maar in grote slachthuizen is het wel meer lopendebandwerk. Dat heb ik ook zelf ervaren: ik was daar dan acht uur aan het werk, en als ik ’s avonds thuiskwam zat ik nog vol adrenaline. Dus ik kan me best voorstellen dat je dan zo’n gewoonte ontwikkelt.

Als slager moet je je er bewust van zijn dat elke slacht een nieuwe uitdaging vormt. Je kunt niet emotioneel afgevlakt raken, en moet je bewust zijn van wat je aan het doen bent. Eigenlijk is dit werk net alsof je een relatie hebt – je moet blijven luisteren naar je eigen gevoel, en aan jezelf blijven werken. Dat is de enige manier om ermee om te gaan.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij onze Zwitserse collega’s, die op VICE Duitsland publiceren.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram