Hoe mijn bevalling de relatie met mijn vagina deed wankelen

Mijn vagina en ik, we go way back. Het is een vanzelfsprekende en oerdegelijke relatie. Van een stuntelige val op de stang van mijn fiets als zevenjarige, tot die eerste bevreemdende menstruatie als twaalfjarige. Van de bitterzoete pijn tijdens mijn ontmaagding tot de ondraaglijke, scherpe steken bij het plaatsen van mijn hormoonspiraaltje: we hebben samen al wat watertjes doorzwommen. Maar sinds kort zit er een (schaam)haar in de boter.

Vreemd genoeg had ik tijdens de bevalling bijzonder weinig aandacht voor mijn vagina. Het was pas toen de arts-assistent de gevreesde knip aankondigde, dat ik besefte dat ze misschien wel onherkenbaar uit de situatie zou komen. Een ‘klein knipje’ werd me gesust. Ik kan je verzekeren dat zelfs zo’n zogenaamd petieterige insnijding de dagen nadien aanvoelt alsof je geslachtsorgaan dienstdoet als de poort naar de hel. Mijn eerste postpartum toiletbezoek en de brandende pijn die daarmee gepaard ging, deed me mijn baby vervloeken. Ik dubbelcheckte de situatie: was ik aan het doodbloeden? Had ik überhaupt nog schaamlippen? Want vergis je niet, ook na het hechten van een knip of scheur krijgt je punani heel wat te verduren. Zo beviel ik op dag twee van een tweede hummel met een vuistgrote bloedklonter in mijn maandverband. “Ik ga hem eens wegen”, zei de vroedvrouw. Het gewicht van de kolossale knaap ben ik nooit te weten gekomen, maar mijn vagina en ik spreken er nog steeds niet over.

De weken na de bevalling controleerde de vroedvrouw op tijd en stond de verhakkelde affaire. Ze wist me ook te zeggen dat het allesbehalve een klein knipje betrof. Maar goed, de boel herstelde gestaag en de ergste pijn was na twee weken voorbij. Al kon ik mezelf er tijdens het douchen nog altijd niet toe  brengen om op de tast te gaan. Alsof het iets van een vreemde is. Nee, mijn vagina en ik, wij zijn gewoon even het contact verloren. De klik kwijt. De connectie zoek. En hoewel mijn vriend me verzekert dat alles eruit ziet zoals voordien en minstens even strak is (hoe kan dat? een hechting te veel?), blijf ik mijn vulvavriendin voorlopig negeren. Wanneer ik me dan toch aan het liefdesspel waag, ben ik de verliezer. Ik voel me een onaantrekkelijk moedertje met lekkende borsten. En de pijn. Wat een pijn. Ervaren andere vrouwen dit ook of ben ik toch vooral een kleinzerige kut? 

“Tijdens de bevalling werd er even een spiegeltje voor me gehouden zodat ik kon meekijken. Dat was een mooi moment”, vertelt Félicia Appiah (30) die op haar 19de moeder werd. “Er was al een klein stukje Abel, maar voor het grootste deel zat hij nog in mij.” De eerste blik op haar zoontje zou ook haar in lange tijd laatste blik op haar vagina worden. “Niemand heeft me er toen op gewezen dat mijn seksualiteit iets was waar ik bewust opnieuw aandacht aan zou moeten besteden. Het duurde ongeveer een jaar om te erkennen dat dit lichaamsdeel voor meer dient dan alleen maar plassen en kinderen baren.” Félicias bevalling verliep gelukkig vrij vlot. “Ik was jong en wou vooral dat alles intact bleef. Ik scheurde een klein beetje naar boven toe, richting mijn clitoris . Dat deed achteraf héél veel pijn. Twee dagen na het hechten werden de draadjes op mijn aanvraag verwijderd. De helse pijn die daarmee gepaard ging, was ongezien.” 

Gedeelde smart is halve smart, maar als jonge moeder kende Félicia geen lotgenoten in haar nabije omgeving. “Mijn pleegmoeder kon geen kinderen krijgen en mijn vriendinnen waren met totaal andere dingen bezig. Dat was moeilijk”, zegt ze. Borstvoeding, striemen, het begrip bekkenbodemspieren; er komt heel wat op je af. “Tijdens die eerste hectische periode denk je niet aan seks. Je bent uitgeput. Die schaarse uurtjes slaap zijn zo kostbaar dat je er geen wilt opofferen om van bil te gaan. Bovendien doe je al zo veel voor anderen op dat moment. Mijn baby was absoluut mijn eerste prioriteit. Seks voelde op dat moment niet aan als iets dat ik voor mezelf zou doen. Het duurde een half jaar vooraleer het er uiteindelijk weer van kwam. Dat verliep niet zonder pijn. Ik overdrijf niet als ik zeg dat ik tot zeker een jaar na mijn bevalling nog last had van dat scheurtje. Ik ben zelfs teruggegaan naar de gynaecoloog om het te laten nakijken. Masturberen, daar stond m’n hoofd al helemaal niet naar.” Herkenbaar. Ik vraag me af of er vrouwen zijn die postpartum wél nog graag een solo zingen. 

“Nee. Ik heb mezelf niet meer aangeraakt, behalve voor het noodzakelijke wassen”, vertelt Sophie Whetton (30) die anderhalf jaar geleden beviel. “Tijdens de bevalling werd mijn hand even op het ontluikende hoofd van mijn baby gelegd, maar ik vond het vies en trok me terug. Dat slijmerige hoofd, het was een vreemd gevoel…” Minstens even raar, denkt Sophie hardop, is dat gevoel van afkeer voor je eigen lichaam en haar vrucht. “We weten te weinig over de vrouwelijke anatomie en dat is geen toeval. Een goed voorbeeld is het schilderij L’origine du monde van Gustave Courbet en the scandal about it.” Wat Sophie me vertelt is een zure waarheid die Caroline Criado Perez betoogt in haar bestseller Invisible Women. “In de academische wereld wordt historisch aangenomen dat er geen fundamenteel verschil is tussen het mannelijke en vrouwelijke lichaam. Daarbij wordt de man als ‘standaard’ gezien, met grote gevolgen voor de opleiding van dokters en dus het behandelen van vrouwen”, argumenteert de auteur. Ze spreekt over een ‘sex data gap’. Tot op vandaag blijft deze male norm dominant, waardoor we te weinig weten over de vrouwelijke anatomie. Ook Sophie werd geknipt en gehecht. “Ik voelde me een hele tijd ontwricht van mijn lijf. Ik wist dat ik gehecht was, maar ik weigerde eraan te komen. Het was allemaal erg oncomfortabel.” De eerste dagen na haar bevalling was ze vooral overweldigd. “Gedurende de drie dagen in het ziekenhuis heb ik geen broek aangehad, wellicht tot grote verbazing van de verpleegkundigen. Ik zat daar gewoon in die pamper en zo’n operatiekleed van het ziekenhuis.” Of zoals ze het zelf zegt: “I was just this bleeding mess for three days.” 

Algemeen wordt het advies gegeven om tot zeker zes weken na de bevalling te wachten met seks. Als gezonde, zwangere vrouw keek ik uit naar dat moment. Meer nog: zes weken leek toen ontzettend lang. Als prille moeder weet ik intussen wel beter. Het voelt alsof ik sinds de bevalling welgeteld één dutje heb gedaan, en dus verstreek de 6 weken-mijlpaal in alle stilte. Het was vooral omwille van mijn partner – die me zelfs met ongewassen haar en joggingbroek probeerde te verleiden - en de vrees dat mijn maagdenvlies weer als onkruid zou dichtgroeien, dat ik uiteindelijk opnieuw de lakens indook. Sophie stelt me gerust: “Ik had tot drie maanden na de bevalling pijn aan m’n vagina. Vooral naar het toilet gaan was vreselijk. Na zes maanden was ik opnieuw klaar voor seks. Die tijd had ik nodig, fysiek en mentaal. Ik voelde me niet meer aantrekkelijk.” Dat nieuwe lichaam zorgt voor twijfel. Ook Félicia moest eraan wennen. “Dat ik er anders uitzag maakte me vroeger onzeker. Wanneer ik iemand nieuw leerde kennen, was er dat terugkerende knagend gevoel. Zou hij iets merken aan mijn vagina?”

Maar naast je vagina, je baby en jezelf is er natuurlijk nog de zaaddonor. Die wil ook aandacht. “Al mijn energie ging naar de baby. Tegelijkertijd maakte ik me zorgen om mijn partner, want hij kreeg op dat moment totaal geen affectie”, vertelt Sophie. “Ik had het gevoel dat ik hem moest verzekeren dat alles wel weer normaal zou worden, zowel ons seksleven als mijn lichaam. Het klinkt misschien heel erg antifeministisch, maar ik beschouw seks als een soort van plicht. Het hoort bij een gezonde relatie.” Op die manier had ik er nog niet naar gekeken. Is mijn vagina het kloppende hart, de warme kern, van onze relatie? “Voor mij is het een manier om iedereen tevreden en de relatie levendig te houden”, legt Sophie uit. “De band met mijn vagina is dus voornamelijk functioneel. Zij schenkt het leven en onderhoudt het.” Functioneel of niet, voor Sophie werkt het duidelijk. “Toen ik eindelijk zover was, had ik geen pijn tijdens het vrijen. Sterker nog, ons seksleven is erop vooruit gegaan. Mijn partner en ik staan sinds de geboorte van onze zoon dichter bij elkaar. Er is een diepere connectie. Zelf haal ik ook meer voldoening uit mijn leven en dat maakt me oprecht gelukkig.”  

Ook Félicia heeft inmiddels de band met zichzelf weer aangehaald. “Misschien ligt het aan de leeftijd of aan het feit dat ik nu samen ben met een vrouw, maar vrijen voelt vandaag veel vrijer. Ik ben meer op mijn gemak met mezelf en met hoe mijn vagina eruit ziet en aanvoelt. Mijn vagina en ik zitten op een goede golflengte.” 

De gesprekken met Sophie en Félicia eindigen luchtig en hoopgevend. Praten over de relatie met je vagina, misschien wel de meest intieme relatie die een vrouw kent, is niet evident. Het is in ieder geval geen onderwerp dat je al eens kan luistervinken op de trein. Sterker nog, ik had er nog nooit over gelezen, en geen enkele gynaecoloog of vroedvrouw heeft me gewezen op het feit dat seks na het krijgen van een kind anders is. Geen first world problem, maar ook dat is geen reden om er niet over te praten. Erover praten, werkt relativerend. Ik hang dan wel letterlijk aan mijn lijf vast, we hebben nog wat tijd nodig om elkaar opnieuw te vinden. Die zoektocht verloopt op een eigen ritme en zal voor iedere vrouw anders zijn, maar één ding staat vast: alle wegen leiden richting de Schaamstreek.

Volg VICE België ook op Instagram.