FYI.

This story is over 5 years old.

Ziek van seks

Zachte sjanker: symptomen, behandelingen en feiten

Dit kreng is eropuit om je al je levensplezier te ontnemen.
Illustratie door Theresa Chromati

Heb je een pijnlijke, met pus gevulde zweer op je jongeheer, en heeft zelfs de dokter geen idee wat het is? Misschien ben je dan wel een van de weinige pechvogels die een zachte sjanker te pakken heeft. Hoewel het een zeer zeldzame aandoening is die eigenlijk vooral in tropische landen voorkomt, is het wel zo verstandig om te weten wat je moet doen als je ‘m eenmaal hebt. We zullen het uitleggen.

Wat is het precies?

Zachte sjanker, ook wel ulcus molle of chancroïd genoemd, is een infectie die veroorzaakt wordt door de bacterie haemophilus ducreyi. Als je er nog nooit van gehoord hebt is dat niet heel gek, want het komt maar sporadisch voor in Europa. Wat goed nieuws is, aangezien je ‘m liever echt niet te zien krijgt (het is niet bepaald de Leonardo DiCaprio onder de soa’s). Mocht je toch benieuwd zijn dan kun je natuurlijk gerust even snel googelen, maar zorg er wel voor dat je niet ondertussen aan het eten bent.

Een paar dagen nadat je geïnfecteerd bent, zie je vooral een of meerdere rode zweertjes. Maar daarna groeien ze, en transformeren ze tot een grote, pijnlijke, grijsgele megazweer die gevuld is met pus, kan bloeden als je ‘m aanraakt en tot zo’n vijf centimeter groot kan worden. Bij mannen gaat het in principe om één zweer op de penis of op het scrotum, maar bij vrouwen kunnen er meerdere ontstaan op de schaamlippen, tussen de schaamllippen en de anus of op de dijen. In het ergste geval kan het hele liesgebied opzwellen, en kan het pijn doen tijdens seks, plassen of poepen.

Advertentie

Om een lang verhaal kort te maken: dit kreng is eropuit om je al je levensplezier te ontnemen.

De uitdaging van de zachte sjanker zit er vooral in om ‘m te herkennen. De symptomen lijken erg veel op die van herpes en syfilis. Als een arts de symptomen van een zachte sjanker denkt te herkennen, bestaat er geen diagnosetest die hij even kan doen. Een alternatief zou vervolgens kunnen zijn dat hij een monster naar een lab stuurt, waar onderzoekers de bacteriën in een petrischaal kweken, op zoek naar een specifiek patroon. Maar ook dat heeft weinig zin, aangezien haemophilus ducreyi niet goed groeit in het lab. Het gevolg is dat de test negatief kan uitvallen terwijl de patiënt misschien wel degelijk besmet is. De meest gangbare methode is momenteel om de aanwezigheid van andere infecties met vergelijkbare symptomen af te strepen, wat ook niet volledig uitsluitsel geeft, maar wel zoveel mogelijk.

Wie krijgt het?

In theorie kan iedereen het krijgen. Haemophilus ducreyi wordt overgedragen door contact met een open zweer, wat al kan gebeuren door het simpelweg aan te raken. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vooral onbesneden mannen.

Wereldwijd neemt het aantal zachte sjankers af, maar er zijn nog steeds uitbraken in onderontwikkelde regio’s in Afrika, Azië en de Cariben. In gebieden waar mensen weinig of geen toegang hebben tot medische hulp, kan het chronische huidinfecties veroorzaken.

Hoe behandel je het?

Met antibiotica moet het binnen een paar dagen verdwijnen. Gelukkig is er vooralsnog geen aanwijzing dat haemophilus ducreyi resistent kan worden tegen antibiotica. Als het een heftige is, kan een dokter de zweer doorprikken met een naald, waardoor de pus eruit kan. Het is wel belangrijk dat het snel behandeld wordt, want een open zweer kan er ook sneller toe leiden dat je besmet raakt met hiv.

Maar dan moet je dus al een zachte sjanker hebben. Wie dat wil voorkomen, heeft aan condooms een goede vriend.