Vriendschappen kunnen helemaal te gek zijn, behalve als je te maken hebt met een giftige vriendschap. Opmerkingen over je uiterlijk, buitengesloten worden of achter je rug om vernederd worden kunnen een gigantische deuk opleveren in je zelfvertrouwen. Een rotvriendschap kan op lange termijn zelfs schadelijk zijn voor je gezondheid.
Mocht je opmerken dat je vriendschap ongezond is en je als de wiedeweerga van je vriend af willen, dan kan je een paar dingen doen: de vriendschap beëindigen door met de rotvriend af te spreken, te bellen of te appen en ‘m eens flink de waarheid te vertellen, óf je kan je vriend ‘exposen’ op TikTok – wat nu extreem populair is.
TikTok wordt steeds vaker gebruikt als middel om persoonlijke verhalen te vertellen, te empoweren, rechtvaardigheid te zoeken en om gebruikers bewust te maken van bepaalde onderwerpen, zoals mentale gezondheid en, dus, ongezonde vriendschappen. De hashtag #Toxicfriend alleen al is al 90,9 miljoen keer bekeken. Dan heb je nog variaties, zoals #toxicfriendshipcheck met 23,7 miljoen views en #toxicfriends met bijna 80 miljoen views. Hoewel de trend vooral populair is in de Verenigde Staten, worden er ook al Nederlandse video’s gemaakt.
De video’s zijn er in verschillende vormen: de vervelende vriend wordt stiekem vastgelegd, screenshots van gesprekken worden gedeeld of het verhaal wordt naverteld of nagespeeld.
Er is bijvoorbeeld te zien hoe een meisje door haar vriendin wordt toegevoegd aan een whatsappgesprek met een groep jongens erin. Haar ‘vriendin’ vernedert haar vervolgens door ‘lelijke’ selfies van het meisje te delen in de groep. In een andere video hoor je hoe iemand “dik, lelijk en een slechte zangeres” wordt genoemd door haar vriendin, omdat haar foto is geliket door een bepaalde jongen. In nog een andere video zie je hoe iemand passief-agressief reageert op haar vriendin omdat ze naar de snackbar wilt. Wat opvalt: hoe gemener de vrienden, hoe lekkerder de post gaat.
De video van Elaineipooo heeft bijvoorbeeld in enkele maanden tijd meer dan 10 miljoen views gekregen. Het filmpje begint in het midden van een telefoongesprek met haar beste vriendin. Zij is woest omdat Elaine een foto op Instagram plaatste een uur nadat zij dat had gedaan. “You’re so stupid, you’re literally fishing for attention,” begint ze haar tirade. Volgens de boze vriendin post Elaine alleen maar om aandacht te trekken van een jongen waarmee zij al aan het praten is. “He only commented because he saw you’re desperate,” vult ze aan. Elaine sluit gechoqueerd het telefoongesprek af. Bij de video schreef Elaine dat haar beste vriendin de laatste tijd ‘giftig’ gedrag aan het vertonen is, en ze blij is dat ze het eindelijk op beeld heeft vast kunnen leggen. Onder de korte video staan nu meer dan 16.000 reacties, die variëren van steunbetuigingen tot de raad om de boze vriendin uit haar leven te verwijderen en oproepen om Elaine’s nieuwe hartsvriendin te worden.
In een andere video van gabby.matty worden printscreens getoond van een gesprek tussen Gabby en een vriendin. In het gesprek zie je dat Gabby een foto laat zien van haar nieuwe groene jurk, wat volgens die vriendin niet kan want: 1. De jurk is niet flatterend 2. Groen staat niet mooi bij Gabby’s huidkleur 3. De jurk zou haar veel beter staan en 4. Het vriendje van Gabby vindt ook dat groen haar beter staat. Gabby eindigt het gesprek met: “I’m exposing you on TikTok byee”. 6702 mensen hebben gereageerd in de comments. De één gelooft niet dat het echt is, de ander vertelt hoe ze exact hetzelfde heeft meegemaakt. De video heeft inmiddels bijna 10 miljoen views.
Een goede exposé kan natuurlijk ontzettend vermakelijk zijn, maar de populariteit van de video’s lijkt vooral te liggen in de herkenbaarheid ervan. In de comments worden tips uitgedeeld of moedigen TikTok-gebruikers elkaar aan om te kappen met ongezonde vriendschappen. Het herkennen en beëindigen van een nare vriendschap kan namelijk hartstikke moeilijk en pijnlijk zijn.
Tussen alle dramatische video’s zitten ook praktische, vol goeie tips. Joshotusanya heeft bijvoorbeeld 2 miljoen volgers op TikTok en maakte meerdere video’s waarin hij uitlegt hoe je een giftige vriendschap kan herkennen: als ze altijd alle plannen afzeggen, over je roddelen of wanneer het gesprek alleen maar over je vriend gaat en nooit over jou. In een andere video raadt hij aan om in zulke gevallen je grenzen te stellen: spendeer niet te veel tijd met ze, en treur ook niet als de vriendschap eindigt. Een andere gebruiker maakt een video waarin ze TikTokkers waarschuwt voor slutshamende vrienden die je op je gewicht wijzen.
Het stiekem filmen van rotgedrag van je vriend en dat zonder toestemming online gooien is misschien niet de allerbeste manier om om te gaan met nare vriendschappen. Het verhaal is natuurlijk eenzijdig, zou een gigantische impact kunnen hebben op de persoon die wordt exposed en het geeft niet echt de mogelijkheid om alles eens goed uit te praten met een kopje thee. Toch is het voor sommigen een wapen gebleken om voor eens en altijd korte metten te maken met pestgedrag van zogenaamde vrienden, want het is een machtig middel: er is namelijk een heel leger aan TikTokkers die in de comments aan hun zijde staan.