Ketamine is naast partydrug en psychonautenvoer ook een instant antidepressivum

Het blijft toch altijd licht ironisch dat de meest populaire en gevreesde partydrugs in eerste instantie werden gebruikt in de medische wereld. Ketamine is er ook zo eentje. Als we de straatverhalen moeten geloven diende dit eerst als een verdoving voor paarden, wat een beetje hetzelfde is als dat GHB van gootsteenontstopper gemaakt wordt: gedeeltelijk waar, maar lang niet het hele verhaal.

Keta is in de jaren zestig uitgevonden en werd ook gebruikt tijdens de oorlog in Vietnam, maar werd vanwege de dissociatieve of psychedelische effecten (soldaten waren massaal aan het K-holen) bij mensen daarna voornamelijk alleen nog op dieren gebruikt. Omdat het met name inwerkt op de hersenen en een stuk minder op het ademhaling- of bloedcirculatiesysteem, was het enorm praktisch in oorlogssituaties als die in Vietnam, waar er geen mogelijkheid was om het hart en de ademhaling in de gaten te houden.

Naast hun verdovende werking hebben recreationele drugs ook een functie in de psychiatrische wereld. Er zijn (al dan niet illegale) MDMA- en LSD-therapieën die vaak positieve resultaten boeken. Het was al een tijdje bekenddat ketamine ook functioneel was tegen onze volksziekte nummer 1: depressie. Alleen heeft een groot farmaceutisch bedrijf, Johnson & Johnson, nu ook daadwerkelijk aangekondigd om rond 2017 een isomeer van ketamine, ‘esketamine’, op de markt te brengen. Waar ketamine voorheen via een infuus aan depressieve patiënten werd toegediend, wil het bedrijf de toediening veranderen naar een intranasale spray. Esketamine is waarschijnlijk een fonetische naam voor de S-isomeer van ketamine, wat zo’n twee tot drie keer sterker is dan de R-isomeer, maar wel een kortere werkingsduur heeft. De meeste ketamine op de huidige markt is een (racemische) mix tussen R- en S-ketamine, en is daarmee dus minder sterk.

Ketamine heeft anti-depressieve eigenschappen omdat het een agonist is voor NDMA-receptoren. Daarmee blokkeert het die receptoren, omdat het zich eraan bindt. In normale internetmensentaal houdt dit in dat het verwerken van zintuiglijke input nagenoeg onmogelijk wordt gemaakt. Daarbij speelt deze NDMA-receptor een grote rol bij depressieve mensen en een tijdelijke uitschakeling heeft bewezen positieve effecten gehad. Ook werkt ketamine een heel stuk snellerdan antidepressiva als paroxetine en fluoxetine (Prozac), die vaak pas na twee tot vier weken merkbare effecten laten zien. Keta laat binnen een paar uur al positieve resultaten zien, zoals een sterke afname in de drang tot zelfmoord.

Een andere reden waarom het misschien zo goed werkt tegen depressies is omdat het je gemoedstoestand vaak op een positieve manier verandert, en daarmee ook de manier waarop je naar het leven kijkt. Zoals bij de meeste snuifbare feel good-poedertjes is het dan ook geen verrassing dat het verslavend kan zijn. Illegaal is ketamine op dit moment overigens niet: het valt al onder de geneesmiddelenweten is blijkbaar dus op recept verkrijgbaar.

Er zitten niet alleen maar voordelen aan regelmatig ketaminegebruik, zoals menig grootgebruiker je misschien al had verteld. Zo is er een grotere kansop vertraagde verbale vermogens, cognitieve verwerkingssnelheid en verbale cognitie. Daarnaast is ketamine ook niet heel vriendelijk tegenover je nieren en blaas, en is overvloedig urineren een veel ervaren bijwerking. Ook slapeloosheid is een vaak gerapporteerd probleem. Bij overdosering is het mogelijk om de beruchte K-hole te bereiken (een dissociatieve staat waarbij je geen idee meer hebt wie of wat of waar je bent). Waar dit voor sommigen het doel is bij ketaminegebruik, kan dit ook als enorm angstaanjagend worden ervaren. Ledematen voelen ook vaak een stuk zwaarder en daarmee moeilijker te bewegen. Deze fysieke bijverschijnselen zijn wellicht een probleem bij een anti-depressietherapie, omdat een dosis maar slechts zeven tot tien dagen effectief tegen depressie werkt, en regelmatig gebruik dus noodzakelijk kan zijn bij permanent depressieve patiënten.

Met het groeiende aantal depressiepatiënten in ons welvarende westen zijn alle behandelingen die effectiever zijn dan voorgaande natuurlijk welkom. Niet-depressieve gebruikers kunnen misschien zelfs hopen op een daling in de kiloprijs in 2017. De research op ketaminegebied kan daarbij ook leiden tot analogenmet minder nadelen. Vooralsnog is de anti-suïcidale eigenschap een van de meest effectieve op de markt, mits goed gedoseerd, zoals de hoofdpersonages in bovenstaande filmpjes wel duidelijk hebben gemaakt.