Charlotte voert actie voor betere geestelijke gezondheidszorg

Schrijver en journalist Charlotte Bouwman (26) zit sinds acht uur vanochtend voor de deur van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in Den Haag, met een protestbord en haar hulphond Bobbie. Met deze actie luidt ze de noodklok over de stand van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland, want er zijn nu 90.000 mensen die op psychische hulp wachten. Charlotte weet ook uit eigen ervaring dat het zo niet langer kan. Ze schrijft er zelfs een boek over: Wie dit leest is gek.

Charlotte heeft PTSS en een bipolaire stoornis. We interviewden haar afgelopen jaar al over haar ziek-zijn en haar hulphond Bobbie, die haar door moeilijke periodes heen helpt. Afgelopen december zou ze opnieuw aan een behandeling beginnen, maar die werd geschrapt waardoor ze nu een jaar moet wachten.

De maat is dus goed vol, en niet alleen voor Charlotte. Actiegroep ‘Lijm de Zorg’ heeft vandaag een manifest gepresenteerd met actiepunten die noodzakelijk zijn voor een betere jeugd- en geestelijke gezondheidszorg (ggz).

We belden Charlotte op om te vragen wat ze hoopt te bereiken met haar actie en of het een beetje te doen is in de kou.

VICE: Hoe is het daar in Den Haag?
Charlotte: Goed. Bobbie, mijn hond, is nu wel druk aan het worden. Hij vindt het saai. Gelukkig kon-ie net een rondje lopen met iemand anders.

Wintertenen?
Ja, dat wel. Ik zit hier sinds een uurtje of acht vanochtend, maar we mochten gelukkig net even binnen gaan zitten van het ministerie.

Oké, vertel, wat is er aan de hand?
Ik ben al acht jaar ziek en suïcidaal, en ik sta al meer dan twee jaar op een wachtlijst voor de juiste behandeling. In december was ik daar eindelijk mee begonnen, maar toen werd de behandeling opeens geschrapt. Ik hoorde dat ik weer een jaar moest wachten. Ik dacht: ik moet iets verzinnen, er moet nu iets gebeuren in de politiek, dit is urgent.

Via social media kwam ik toevallig in contact met Louis de Mast van ‘Lijm de Zorg’. Samen hebben we een manifest geschreven met tien punten over hoe het beter moet in de zorg. Dat manifest is vandaag gelanceerd. Ik heb zelf drie acute punten waarvoor ik snel een oplossing wil zien van de politiek.

Welke punten zijn dat precies?
Ik wil dat er een helpdesk komt voor mensen zoals ik, met complexe geestelijke problematiek, die je helpt met het vinden van een behandeling. Nog te vaak word je daar weggestuurd met de mededeling dat de problematiek te ingewikkeld is. En ik wil dat als iemand moet wachten, er hulp komt om die tijd te overbruggen, zoals een wekelijks gesprek met een psycholoog of psychiater. Ik heb dat gelukkig op dit moment, maar anderen niet. Veel mensen die bijvoorbeeld suïcidaal zijn zitten zonder de juiste zorg.

Ook wil ik dat er landelijke behandelcentra komen voor specialistische zorg. Nu wordt dat regionaal geregeld, maar vaak kunnen mensen met complexe problematiek daar niet geholpen worden. De acute zorg moet bovendien beter geregeld worden. Er is nu een wachtlijst om te worden opgenomen, en de crisisdienst duurt ook te lang. Ik heb een keer gebeld en toen moest ik twaalf uur wachten. Als je suïcidaal bent, is dat echt erg.

En wanneer moet dat voor elkaar zijn?
Door de actie heb ik morgen om vijf uur een gesprek met staatssecretaris Blokhuis. Ik verwacht niet dat ze gelijk gaan zeggen: we gaan het doen. Maar ik hoop het wel. Vooral het punt over acute zorg, en de toegankelijkheid van opnameplekken. Dat is zo belangrijk voor mensen in nood. Ze kunnen wel zeggen dat het te veel geld kost, maar nu kost het levens.

Blijf je zitten totdat er daadwerkelijk iets gebeurt?
Dat moet ik nog bepalen. Het plan is nu om twee weken van negen tot vijf hier te zitten.

Hoe is dat voor jou om nu zo uit je routine en structuur getrokken te worden om actie te voeren?
Ik heb geen behandeling, ik kan niet werken, en ik raak steeds meer perspectief kwijt, dus het geeft in die zin echt een doel. Ik móet actievoeren, dacht ik. Maar met mijn stoornis kan ik dingen ook heel goed scheiden. Dit is meer mijn journalistieke en rationele kant. Ik sta nu niet in contact met mijn kant die dingen voelt, die soms destructief is. Ik heb een duidelijk doel. Wie weet ervaar ik hier later nog de gevolgen van, maar dat zien we dan wel weer.

Eerst was ik bang dat ik zou worden weggesleept, maar ik had ook al bedacht dat ik me dan zou verzetten. Ik besprak de actie met mijn psychiater en die zei dat ik mezelf en mijn eigen gezondheid niet moet opofferen. Toen dacht ik: daar heb ik het wel voor over.

Hoe werd er vanochtend op je gereageerd door mensen die met een goed humeur hun werkdag wilden beginnen?
Er kwamen mensen voorbij die het heel heftig vonden. Maar er kwamen ook veel mensen langs die me een warm hart toedragen en kopjes koffie kwamen brengen. Mark Rutte kwam ook even langs.

Wat zei hij?
Dat hij op een foto had gezien dat ik hier zit en dat minister Blokhuis ermee bezig is. En hij wenste me succes. Maar ik dacht: geen woorden, maar daden.

Het lijkt ook wel een beetje op hoe Greta Thunberg haar klimaatacties is begonnen.
Zo kwam ik erop, ja. Ik was een keertje suïcidaal, en toen dacht ik: de volgende poging doe ik bij het ministerie. Dat heb ik natuurlijk niet gedaan, maar het heeft me wel aan het denken gezet. Ze heeft een hoop voor elkaar gekregen. Ik voel me een beetje de Greta Thunberg van de psychiatrie, haha.

Succes, Charlotte!

Denk jij aan zelfdoding? Of ken jij iemand die aan zelfdoding denkt? Hulp zoeken werkt echt. Start een anonieme chat op www.113.nl (113 Zelfmoordpreventie) of bel 0900-0113.