4 praktische manieren om een totale meltdown op je werk te voorkomen

Ik voelde mijn gezicht knalrood worden, en raakte steeds gefrustreerder tijdens de videocall waarbij mijn collega’s gehaast over de agendapunten heen gingen. Als gediplomeerd therapeut manage ik een privékliniek voor psychotherapie, maar daarnaast werk ik als digital organiser voor een progressieve sociale beweging. En in het huidige politieke landschap hebben we nu dagelijks te maken met tegenwerking van onze oppositie, die de kwetsbaarste groepen mensen probeert aan te aanvallen. Er komt opeens heel wat kijken bij een het plannen van een digitale campagne.

De laptop op mijn schoot leek opeens kilo’s zwaarder te wegen. Ik voelde een golf van paniek langzaam over me heen komen. De tranen begonnen te prikken in mijn ogen, ondanks de glimlach en de vriendelijke knikjes van de spreker aan de andere kant van de lijn. Ik probeerde kalm te blijven, maar ik stond op het punt om totaal in elkaar te storten. Toen de vergadering, die eeuwen leek te duren, eindelijk was afgelopen, klapte ik mijn laptop dicht en begon zo hard te grommen en te schreeuwen dat mijn terriër Bruce geschrokken van zijn bedje opsprong en naar boven vluchtte.

Werkstress, meestal als bijproduct van een onprettige werkomgeving, komt vaak voor. Of ik nou de therapeut of de organisator ben, ik krijg regelmatig een intens gevoel van stress tijdens mijn werk. En dat terwijl ik de taak heb om de geestelijke gezondheid van mijn cliënten te behandelen, en digitale strategieën te ontwikkelen voor sociale gerechtigheid. Maar wat moet je precies doen op het moment de paniek je totaal naar de keel grijpt?

Als je je stress een 8, een 9 of 10 geeft, op een schaal van 10, dan moet je allereerst vooral proberen om eerst even af te koelen, zegt Ursula Whiteside, klinisch psycholoog en hoogleraar aan de Universiteit van Washington. Ze is mede-oprichter van het initiatief NowMattersNow, dat steun biedt aan mensen die te maken hebben gehad met suïcidale gedachten. Vlak voordat je echt instort, krijg je het gevoel dat je hoofd in brand staat, zegt Whiteside. Op dat moment moet je de brand blussen.

De datacentra in je hersenen zijn allemaal tegelijk signalen aan het afvuren. Op dat moment loopt het makkelijk uit de hand, en kan je lichaam totaal in de war raken. “Mensen die zo’n intense stress voelen, kunnen niet meer helder denken,” zegt Whiteside. “Ze vinden het moeilijk om erbij te blijven, en kunnen zich niet concentreren op de dingen die zich recht voor hun neus afspelen. Vergelijk het met een computer die vastloopt. En weet je wat je het best kan doen als je computer vastloopt? Opnieuw opstarten.” Hieronder meer over hoe je dat precies doet, plus een paar tips van Whiteside en mij, over hoe je een totale meltdown op je werk tegengaat.

Wanneer de stress steeds hoger oploopt, is rustig ademen het eerste wat je moet doen. Hoe sneller en harder we ademen, hoe meer ons lichaam ontregeld raakt, en daardoor steeds meer stresssignalen afvuurt vanuit de hersenen. Door rustig en diep in te ademen, en de lucht langzaam daarna weer uit te blazen, komt je lichaam weer tot rust. Ook wordt er zo meer zuurstof naar je hart en hersenen gestuurd. Diepe ademhaling kan zelfs veranderingen in je hersengolven teweegbrengen, en is de meest effectieve manier om jezelf te kalmeren als je last krijgt van overweldigende emoties.

Toen ik de overweldigende drang voelde om mijn laptop uit het raam te smijten en de straat op te sprinten, probeerde ik me als eerst meer bewust te worden van mijn lichaam. Ik zette mijn voeten stevig op de grond, en haalde diep adem. Door mezelf weer, letterlijk en figuurlijk, met beide benen op de grond te zetten, kon ik de stressaanval een beetje tegengaan. Whiteside zegt dat veel mensen hun stressvolle gedachtestroom uitzetten door te gaan slapen. Maar aangezien dat op je werk nogal lastig is, raadt ze iets anders aan: “Gooi een plens koud water in je gezicht om je lichaam weer rustig te krijgen.”

Als je op het punt van een meltdown staat, is dat niet het moment om belangrijke beslissingen te nemen, zegt Whiteside. Maak nu geen keuzes waarmee je jezelf alleen maar problemen bezorgt, zoals: je baas vertellen dat hij zijn slechte management maar in zijn reet moet stoppen, een relatie beëindigen of toegeven aan heftige gedachten over zelfmutilatie of zelfmoord. Omdat je hersenen moeten herstellen van een intensieve periode, en je adrenaline overuren heeft gedraaid, moet je de beslissingen waar je rationeel denken bij nodig hebt even uit de weg gaan.

Doe vooral niet alsof alles gewoon oké is, maar zoek even een rustig plekje op. Door tijd voor jezelf te nemen, al is het maar voor een paar minuten, kan je jezelf even bevrijden van de sociale druk waar je onder staat. Het geeft je lichaam en je brein de ruimte om tot rust te komen en alles weer op een normaal peil te krijgen. Als je al alleen bent, probeer je dan voor te stellen dat je in een rustige en kalme omgeving zit, waar je je comfortabel en prettig in voelt.

Een meltdown kan vooral tricky worden als je denkt dat iedereen ziet hoe gestrest je bent. Toch ben je vaak de enige die merkt wat er precies met je gebeurt, omdat alleen jouw brein in zo’n hyperactieve staat is. “We gaan ons pas echt raar gedragen als ons stressniveau een 8, 9 of 10 is,” zegt Whiteside. Op dat moment gaat je gezichtsuitdrukking, stem en lichaamshouding veranderen. Maar op het moment dat je je gek gaat gedragen, zal je omgeving daar vooral verward of bezorgd op reageren. Ze zullen je niet veroordelen. Probeer jezelf niet te dwingen om 'normaal' te doen. Probeer er gewoon in mee te gaan, en herinner jezelf eraan dat dit moment maar even duurt, en het zo alweer voorbij is.