Foto door: Thom van der Wal
Het scenario
Je vriend heeft een mooie bos krullen. Maar laatst viel iets je op dat je nog niet eerder had gezien: hij krabt best vaak aan zijn hoofd. En nu het je eenmaal is opgevallen, kan je er niet meer omheen: Deze gast kan niet langer dan een paar minuten van zijn schedel afblijven.De jaloezie die je altijd voelde vanwege zijn geweldige haar, neemt elke keer dat hij met beide handen door zijn haar wroet verder af. Heeft hij een ziekte, is het besmettelijk? Is hij constant in de war? Als je er te lang over nadenkt begint het op je eigen hoofd ook te jeuken. Wanneer moet je je echt druk maken om jeuk aan je hoofd?De realiteit
De constante jeuk van je vriend kan meerdere oorzaken hebben; van makkelijk behandelbare huidaandoeningen en onhandige keuzes in haarverzorging tot ernstige ziekten. De twee meest voorkomende aandoeningen die jeukende hoofdhuid kunnen veroorzaken zijn eczeem en psoriasis, en volgens de meest recente cijfers van het CBS treft dit gezamenlijk 7,7 procent van de Nederlandse bevolking, zo'n 1,3 miljoen mensen.Psoriasis is een huidaandoening die geïrriteerde, rode en schilferende plekken veroorzaakt. Wanneer dit op de hoofdhuid plaatsvindt, spreek je van psoriasis capitis. Er zijn veel soorten eczeem; de meest voorkomende oorzaak van jeukende hoofdhuid en roos is seborroïsch eczeem. Dit vormt zich voornamelijk op behaarde plekken van het lichaam. Maar ook contactallergisch eczeem kan vaak de boosdoener zijn van jeuk. Dit ontstaat wanneer je een allergische reactie hebt, bijvoorbeeld op een bestanddeel van een bepaalde shampoo of haarverf. Maar wanneer moet je naar de dokter stappen?“Op het moment dat het je dagelijks leven belemmert,” vertelt dr. Bas Wind, dermatoloog verbonden aan het Medisch Centrum Jan van Goyen in Amsterdam. “Bijvoorbeeld als je niet kunt slapen van de jeuk, of als je ontzettend veel roos hebt en je hiervoor schaamt. In zulke gevallen kun je het beste naar je huisarts of dermatoloog gaan.” Ook voegt Wind hieraan toe dat je niet aan de mate van jeuk kunt constateren wat je precies hebt: “Dat is aan de arts om te bepalen,” zegt hij.Het ergste wat er kan gebeuren
Oké, eczeem en psoriasis zijn heel vervelend, maar er bestaan ook nóg ergere oorzaken voor jeukende hoofdhuid. Volgens dr. Wind is alopecia cicatricialis (verlittekende kaalheid) de meest heftige hoofdhuidaandoening waar jeuk een kenmerk van is. “Dit betekent dat je last hebt van haaruitval met littekenvorming,” zegt hij. “Dat is problematisch, omdat er geen haargroei mogelijk is vanuit het littekenweefsel.”Verlittekende kaalheid kan op verschillende manieren optreden, zegt Wind. Zo ligt het vaak aan het auto-immuunsysteem. Het is mogelijk dat je eigen immuunsysteem te goed werkt en je eigen haarzakjes aanvalt. “Een tweede oorzaak is een overmaat aan druk op de haarzakjes, bijvoorbeeld door hele strakke haardracht, staartjes of vlechtjes,” zegt Wind. “Ook op die manier kan er kaalheid en littekenvorming ontstaan. Dit is overigens vaak onomkeerbaar.”Verder is het mogelijk om alopecia cicatricialis te krijgen als gevolg van verbranding, infectie, een ongeluk waarbij je verwondingen aan het hoofd oploopt, bestraling bij behandeling van kanker en schimmelvorming. Het is te herkennen aan het feit dat er een kale plek ontstaat waarbij de huid rood, schilferend en verkleurd is. Dit litteken voelt vaak glad aan en kan soms wel een plek van tien centimeter of groter zijn, waarbij haargroei dus niet meer mogelijk is.
Wat er waarschijnlijk gebeurt
Je vriend heeft juist een geweldige bos krullen, dus zo heftig zal het niet zijn. Eczeem en psoriasis zouden mogelijk wel de boosdoener kunnen zijn. Gelukkig zijn beide vrij makkelijk te behandelen, vertelt dr. Wind. “Er wordt vaak afweer-onderdrukkende medicatie voorgeschreven, waarbij het ontstekingsproces van psoriasis of eczeem onderdrukt wordt,” zegt hij. “Het is vaak vrij makkelijk te behandelen.”Verder kan vaak ook het verven, stijlen en krullen van het haar de oorzaak van jeuk zijn. “Voornamelijk haarverf wekt veel allergische reacties bij mensen op, vanwege een kleurstof die in veel verf zit,” vertelt Wind. “Ook het stijlen van je haar kan problemen veroorzaken, en dan met name bij donkere mensen met kroeshaar. Er wordt vaak gedacht dat kroeshaar heel sterk is, maar het is eigenlijk heel breekbaar. Bij het stijlen wordt je haar blootgesteld aan enorme hitte, soms tot wel 230 graden, en daardoor kan het haar afbreken en kan er haaruitval ontstaan.”Maar je vriend met zijn dikke krullen heeft hoogstwaarschijnlijk zijn jeuk te danken aan roos. “De meest voorkomende oorzaak is simpelweg seborroïsch eczeem, oftewel roos. Wij schrijven vaak ketoconazol, een antischimmelmiddel, voor om dit tegen te gaan,” aldus Wind. “Dit zorgt ervoor dat de overgroei van gist geremd wordt en de roosvorming afneemt.”Wat je tegen je vriend kunt zeggen
Hij kan beginnen met kritisch naar zijn haarverzorgingsroutine te kijken; dagelijks je haar wassen met agressieve shampoos kan namelijk ook jeuk veroorzaken. “Als je geen aanleg hebt voor huidziekten of iets dergelijks, dan is drie keer per week je haar wassen met shampoo en conditioner helemaal prima. Voor mensen die hier wel aanleg voor hebben, raad ik aan wat te minderen met het gebruik van shampoo, en agressieve shampoos te vermijden. Bij een gevoelige hoofdhuid kun je beter een mild product gebruiken, zoals babyshampoo.”Stress kan ook een aandeel hebben in de jeuk, vertelt dr. Wind. “Stress is natuurlijk in het algemeen slecht voor je, zo is de associatie tussen stress en hart- en vaatziekten bijvoorbeeld een bekend fenomeen. Maar ook de relatie tussen stress en eczeem is evident; hoe meer stress je ervaart, hoe uitgebreider het eczeem is. Ook bij psoriasis is dit het geval.”Tot slot kan het belangrijk zijn om de hoofdhuid, zeker als deze geïrriteerd is, in te smeren. Dermatologen schrijven vrij regelmatig vaseline voor, maar volgens dr. Wind kunnen natuurlijke oliën als kokos- en arganolie ook tot op zekere hoogte droge hoofdhuid verhelpen. Mocht je vriend alsnog jeuk hebben en hier veel last van ervaren, dan moet hij gewoon even naar de huisarts of dermatoloog zodat hij behandeld kan worden. Met zo’n mooie bos krullen, is het zonde om er constant jeukend bij te zitten als Stan Laurel.
Je vriend heeft een mooie bos krullen. Maar laatst viel iets je op dat je nog niet eerder had gezien: hij krabt best vaak aan zijn hoofd. En nu het je eenmaal is opgevallen, kan je er niet meer omheen: Deze gast kan niet langer dan een paar minuten van zijn schedel afblijven.De jaloezie die je altijd voelde vanwege zijn geweldige haar, neemt elke keer dat hij met beide handen door zijn haar wroet verder af. Heeft hij een ziekte, is het besmettelijk? Is hij constant in de war? Als je er te lang over nadenkt begint het op je eigen hoofd ook te jeuken. Wanneer moet je je echt druk maken om jeuk aan je hoofd?
Advertentie
De constante jeuk van je vriend kan meerdere oorzaken hebben; van makkelijk behandelbare huidaandoeningen en onhandige keuzes in haarverzorging tot ernstige ziekten. De twee meest voorkomende aandoeningen die jeukende hoofdhuid kunnen veroorzaken zijn eczeem en psoriasis, en volgens de meest recente cijfers van het CBS treft dit gezamenlijk 7,7 procent van de Nederlandse bevolking, zo'n 1,3 miljoen mensen.Psoriasis is een huidaandoening die geïrriteerde, rode en schilferende plekken veroorzaakt. Wanneer dit op de hoofdhuid plaatsvindt, spreek je van psoriasis capitis. Er zijn veel soorten eczeem; de meest voorkomende oorzaak van jeukende hoofdhuid en roos is seborroïsch eczeem. Dit vormt zich voornamelijk op behaarde plekken van het lichaam. Maar ook contactallergisch eczeem kan vaak de boosdoener zijn van jeuk. Dit ontstaat wanneer je een allergische reactie hebt, bijvoorbeeld op een bestanddeel van een bepaalde shampoo of haarverf. Maar wanneer moet je naar de dokter stappen?“Op het moment dat het je dagelijks leven belemmert,” vertelt dr. Bas Wind, dermatoloog verbonden aan het Medisch Centrum Jan van Goyen in Amsterdam. “Bijvoorbeeld als je niet kunt slapen van de jeuk, of als je ontzettend veel roos hebt en je hiervoor schaamt. In zulke gevallen kun je het beste naar je huisarts of dermatoloog gaan.” Ook voegt Wind hieraan toe dat je niet aan de mate van jeuk kunt constateren wat je precies hebt: “Dat is aan de arts om te bepalen,” zegt hij.
Advertentie
Oké, eczeem en psoriasis zijn heel vervelend, maar er bestaan ook nóg ergere oorzaken voor jeukende hoofdhuid. Volgens dr. Wind is alopecia cicatricialis (verlittekende kaalheid) de meest heftige hoofdhuidaandoening waar jeuk een kenmerk van is. “Dit betekent dat je last hebt van haaruitval met littekenvorming,” zegt hij. “Dat is problematisch, omdat er geen haargroei mogelijk is vanuit het littekenweefsel.”Verlittekende kaalheid kan op verschillende manieren optreden, zegt Wind. Zo ligt het vaak aan het auto-immuunsysteem. Het is mogelijk dat je eigen immuunsysteem te goed werkt en je eigen haarzakjes aanvalt. “Een tweede oorzaak is een overmaat aan druk op de haarzakjes, bijvoorbeeld door hele strakke haardracht, staartjes of vlechtjes,” zegt Wind. “Ook op die manier kan er kaalheid en littekenvorming ontstaan. Dit is overigens vaak onomkeerbaar.”Verder is het mogelijk om alopecia cicatricialis te krijgen als gevolg van verbranding, infectie, een ongeluk waarbij je verwondingen aan het hoofd oploopt, bestraling bij behandeling van kanker en schimmelvorming. Het is te herkennen aan het feit dat er een kale plek ontstaat waarbij de huid rood, schilferend en verkleurd is. Dit litteken voelt vaak glad aan en kan soms wel een plek van tien centimeter of groter zijn, waarbij haargroei dus niet meer mogelijk is.
Je vriend heeft juist een geweldige bos krullen, dus zo heftig zal het niet zijn. Eczeem en psoriasis zouden mogelijk wel de boosdoener kunnen zijn. Gelukkig zijn beide vrij makkelijk te behandelen, vertelt dr. Wind. “Er wordt vaak afweer-onderdrukkende medicatie voorgeschreven, waarbij het ontstekingsproces van psoriasis of eczeem onderdrukt wordt,” zegt hij. “Het is vaak vrij makkelijk te behandelen.”
Advertentie
Hij kan beginnen met kritisch naar zijn haarverzorgingsroutine te kijken; dagelijks je haar wassen met agressieve shampoos kan namelijk ook jeuk veroorzaken. “Als je geen aanleg hebt voor huidziekten of iets dergelijks, dan is drie keer per week je haar wassen met shampoo en conditioner helemaal prima. Voor mensen die hier wel aanleg voor hebben, raad ik aan wat te minderen met het gebruik van shampoo, en agressieve shampoos te vermijden. Bij een gevoelige hoofdhuid kun je beter een mild product gebruiken, zoals babyshampoo.”Stress kan ook een aandeel hebben in de jeuk, vertelt dr. Wind. “Stress is natuurlijk in het algemeen slecht voor je, zo is de associatie tussen stress en hart- en vaatziekten bijvoorbeeld een bekend fenomeen. Maar ook de relatie tussen stress en eczeem is evident; hoe meer stress je ervaart, hoe uitgebreider het eczeem is. Ook bij psoriasis is dit het geval.”Tot slot kan het belangrijk zijn om de hoofdhuid, zeker als deze geïrriteerd is, in te smeren. Dermatologen schrijven vrij regelmatig vaseline voor, maar volgens dr. Wind kunnen natuurlijke oliën als kokos- en arganolie ook tot op zekere hoogte droge hoofdhuid verhelpen. Mocht je vriend alsnog jeuk hebben en hier veel last van ervaren, dan moet hij gewoon even naar de huisarts of dermatoloog zodat hij behandeld kan worden. Met zo’n mooie bos krullen, is het zonde om er constant jeukend bij te zitten als Stan Laurel.