Waarom sommige mensen niet klaar kunnen komen

“Alle andere meisjes hadden het de hele tijd over orgasmes, en hoe lekker dat voelde. Ik was een jaar of 13, en ik begreep ze totaal niet. Wat ik ook probeerde, ik kon nooit iets vinden wat goed voelde,” vertelt de 19-jarige Sarah Redell. “Het voelde alsof er iets mis met me was, en daardoor voelde ik me buitengesloten. Als ik hen hoorde, over hoe fijn dat allemaal voelen … nou, geen idee. En wanneer ik dan nieuwsgierig werd aangekeken en ze mijn ervaringen wilde aanhoren, had ik mooi niks om aan het gesprek toe te voegen.”

Het heeft Redell haar hele jeugd en jongvolwassenheid achtervolgt. De medische term voor het onvermogen om orgasmes te bereiken is 'anorgasmie.' Tussen de 16 en 25 procent van volwassen vrouwen en 1 tot 4 procent van volwassen mannen ervaart dit fenomeen minstens een keer in hun leven. Er bestaan meerdere redenen waarom mensen moeite kunnen hebben met klaarkomen. In sommige gevallen heeft de persoon in kwestie nog nooit een orgasme gehad, terwijl anderen het plotseling niet meer lukt, nadat ze wel degelijk jarenlang gewoon orgasmes hebben gehad (dit noemen we verworven anorgasmie). Het plotse onvermogen om klaar te kunnen komen kan iemand treffen, en heeft niks te maken met de manier waarop ze zichzelf seksueel stimuleren. Het kan ook beperkt blijven tot bepaalde seksuele situaties – zoals bij mensen die alleen klaar kunnen komen als ze alleen zijn, bijvoorbeeld.

Er zijn flink wat redenen waarom iemand geen orgasme (meer) weet te bereiken. Antidepressiva zijn een grote boosdoener als het gaat om anorgasmie: tot wel 73 procent van mannen en vrouwen die SSRI’s nemen ervaren (tot op zekere hoogte) negatieve effecten op hun orgasmes. Psychosociale factoren – zoals culturele en religieuze achtergronden waarbij negatieve opvattingen met betrekking tot seks een rol spelen – evenals angstgevoelens, depressie, een negatief zelfbeeld en seksuele mishandeling of trauma worden ook geassocieerd met anorgasmie. Mensen met bepaalde fysieke beperkingen kunnen anorgasmie ervaren – voornamelijk mensen met een beschadigde ruggenwervel, vrouwen die genitaal verminkt zijn en sommige mannen die besneden zijn, vertelt Cyndi Darnell, een seks- en relatietherapeut uit New York.

“Los hiervan, kan de druk om klaar te komen ook deel van het probleem zijn,” zegt Darnell, en schetst daarbij scenario’s waarbij een partner bijvoorbeeld aangeven dat ze graag willen dat hun seksuele wederhelft klaarkomt, of waarbij een persoon zich druk maakt dat hij of zij er te lang over doet om klaar te komen en bang is dat de ander zich verveelt of fysiek moe wordt. Sociaal-culturele verwachtingen rondom gender kunnen tevens een rol spelen. “Vrouwen ervaren aanzienlijk meer schaamtegevoelens over hun lichaam,” gaat Darnell verder, en voegt eraan toe dat er vaak verwacht wordt dat een vrouw de man moet behagen, en niet zichzelf. En de druk rondom bepaalde verwachtingen van mannelijkheid kan tevens mannen van alle seksuele geaardheden beïnvloeden.

Het zogenaamde ‘death grip syndrome’ – wat zowel door mannen als vrouwen wordt ervaren – kan ook het vermogen om klaar te komen aantasten. “Overstimulatie door middel van masturberen maakt de penis minder gevoelig tijdens de seks,” vertelt Lawrence Jenkins, assistent professor op de urologie afdeling van de Ohio State Universiteit. “De vagina, en in mindere mate de anus, kan niet de druk en frictie creëren die je wel kan bereiken met intensieve masturbatietechnieken.” Dit is de reden dat mannen die erg gewend zijn geraakt aan masturberen, veel moeite kunnen hebben om klaar te komen tijdens seks.

Dit geldt volgens Darnell voor mensen van alle gender: “Als mensen een eigen techniek, snelheid, druk, een specifiek sekspeeltje, of een bepaalde beweging of positie waardoor ze klaarkomen goed kennen, dan kan dit een ingesleten gewoonte worden.” Vrouwen kunnen bijvoorbeeld gewend raken aan klaarkomen met behulp van een vibrator, of door te masturberen terwijl ze op hun buik liggen, waardoor het moeilijker wordt om klaar te komen terwijl ze seks met hun partner hebben, zegt ze.

Darnell stelt een aantal strategieën voor om uit te proberen voordat je naar een sekstherapeut gaat. Voor de mensen die met een vibrator masturberen, of altijd porno kijken, stelt ze voor om daar tijdelijk mee te stoppen totdat er een merkbaar verschil in erotische sensatie is waar te nemen. “Seksspeeltjes kunnen hele handige bondgenoten zijn tijdens de seks,” gaat ze door, en legt uit dat seksspeeltjes het fysiek gemakkelijker kunnen maken voor de handen, mond en het lichaam. “Het is ook van belang om soms wat langzamer te gaan zodat je daadwerkelijk verbonden bent met je partner, zodat je ook feedback kunt geven over wat wel en niet goed aanvoelt, en kunt herkennen dat mentale druk één van de grootste vijanden van het orgasme is.”

Voor mensen die moeite hebben om klaar te komen en actief op zoek zijn naar een oplossing hiervoor, benadrukt Darnell dat geduld een schone zaak is. “Het is goed om even een pauze te nemen, te stoppen, te reflecteren en niet in paniek te raken als orgasmes even geen deel uitmaken van je leven,” zegt ze. “Het komt vanzelf. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen een orgasme kan bereiken, tenzij er echt een hele concrete medische reden is waarom dit niet zou kunnen.”

Het kan soms erg verrassend gebeuren, zelfs voor mensen met complexe medische aandoeningen of beperkingen. “Ik ken een anekdotisch verhaal van iemand die vanaf de borst naar beneden verlamd is en orgastische sensaties voelt aan de achterkant van zijn oor,” vertelt ze. “Alles kan."

Verder suggereert Darnell dat er verschillende manieren zijn waarop we orgasmes en seksueel genot kunnen ervaren die buiten de norm treden. “Er zijn maar heel weinig mensen die daadwerkelijk gediagnosticeerd zijn met anorgasmie, omdat er zo veel verschillende vormen van orgasmes bestaan.” En tot slot is het belangrijk om te beseffen dat het gehele spectrum van de menselijke seksuele ervaring enorm gevarieerd is – orgasmes zijn slechts een onderdeel van seksueel genot, en seks kan bevredigend zijn zonder een climax.

Volg ons op Facebook voor meer gezondheidsverhalen en advies voor onvolmaakte mensen.